Bibron Gekosu (Pachydactylus bibronii)

Bibron Gekosu (Pachydactylus bibronii), Afrika'nın güneyine özgü, kalın parmaklı bir geko türüdür.

Etimolojisi

Hem bilimsel adı (bibronii) hem yaygın adı, Fransız herpetolog Gabriel Bibron'dan ileri gelmektedir.

Coğrafik Dağılımı

Afrika kıtasının güney kesimleri boyunca dağılım gösterir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaygındır ve oradaki en büyük geko türlerinden biridir.

Görünüşü

Bu genel olarak orta büyüklükteki geko, 15 ila 20 cm. uzunluğa ulaşır. Dişi, erkeğe göre genellikle daha küçük boylu olur. Temel rengi kahverengidir ve siyah çizgilerle birlikte sırtında boncuklu desenlenme yer alır. Erkekte beyaz noktalar görülür, bunlar dişide de olabilir. Karın bölgesi beyaz veya çok açık kahverengidir. Yumurtadan yeni çıkan yavrular, yetişkinlerinki daha parçalı iken, daha kesin çizgi ve renklere sahip olur.

Davranışı

Ağaçlarda ve zeminde yaşar. Bölgecidir ve erkekler arasında çok agresif tutumlar görülür. Doğadaki bireylerde uzuv kopmaları yaygındır.

Üremesi

Dişiler her yıl iki defa yumurtlar ve çoğunlukla iki tane yumurta yaparlar.


Kaynak: Wikipedia > Bibron's gecko
Çevirmen: Anıl Altın

Orta Amerika Agutisi (Dasyprocta punctata)

Orta Amerika Agutisi (Dasyprocta punctata), Dasyproctidae familyasına mensup bir kemirgen türüdür. Dağılımı Chiapas ve Yucatan Yarımadası'ndan Orta Amerika boyunca, Ekvador'un kuzeybatısı, Kolombiya ve Venezuela'nın batısına kadar uzanır. Peru'nun güneydoğusunda, Brezilya'nın güneybatısında, Bolivya'da, Paraguay'ın batısında ve Arjantin'in kuzeybatısında da popülasyonları mevcuttur. Küba, Bahamalar, Jamaika, Hispanyola ve Cayman Adaları gibi adalara da sonradan giriş yapmıştır.

Avcılık ve orman kesimi faaliyetleri nedeniyle bazı popülasyonlarda azalma olsa da sayıca hâlâ fazladır ve türü tehdit altında değildir.

Görünüşü

3 ila 4,2 kg. ağırlığa ulaşır ve genel olarak, siyah kırçıllarla birlikte kırmızımsı, turuncu veya sarımsı renkte olur. Kuzey Kolombiya, Batı Venezuela ve Kosta Rika ve Panama'nın Atlantik kesimlerinde ön kısmı kahverengimsi veya ak kırçıllı siyahımsı; gövdesinin orta bölümü turuncu ve arka bölümü siyah ya da kremdir. Batı Kolombiya ve Ekvador'da bazı bireyler sarımsı kahverengi ön kısma ve sarımsı arka kısma sahiptir. Güneydeki popülasyonlarda ise (Peru, Brezilya, Bolivya, Paraguay ve Arjantin) ağırlık 3 ila 5,2 kg. olur ve renklenme kırçıllı kahverengi, sarımsı ve siyah ya da kırçıllı siyah ve turuncu şeklindedir.

Davranışı

Diğer agutiler gibi Orta Amerika Agutisi de gündüzcül bir hayvandır ve tek eşlidir. Ağırlıklı olarak meyveler ve tohumlarla beslenir ve tohumların dağılmasında önemli rol üstlenir.


Kaynak: Wikipedia > Central American agouti
Çevirmen: Anıl Altın

Mısır Kazı (Alopochen aegyptiaca)

Mısır Kazı (Alopochen aegyptiaca); ördekleri, kazları ve kuğuları kapsayan Anatidae familyasının bir üyesidir. Doğal yaşam alanı, Afrika'da Sahra'nın güneyi ve Nil Vadisi'dir.

Mısır Kazları, Eski Mısırlılar tarafından kutsal kabul edilmiş ve sanat eserlerinde sıklıkla yer almıştır. Eski Mısırlılar tarafından evcilleştirilmelerinin ardından yiyecek için yetiştirilmekte ve Afrika'nın bazı bölgelerinde yoğun olarak üretilmektedir. Süs amaçlı bakılan popüler bir kuştur ve sahiplerinin elinden kaçan bazı bireyler, Batı Avrupa gibi yerlerde küçük popülasyonlar oluşturmuştur.

Sınıflandırılması

Mısır Kazının sunalarla yakın akraba olduğu düşünülmektedir ve onlarla birlikte Tadorninae alt familyasında yer almaktadır. Tarih öncesi dönemlerde yaşamış ve yakın zamanda soyu tükenmiş türlerin de yer aldığı Alopochen cinsinin günümüzde yaşayan tek üyesidir.

Bu cinsin bilimsel adı, sırt renklenmesinden ileri gelerek, Yunanca 'alopex' ve 'chen' kelimelerinin birleşmesiyle, 'tilki kaz' anlamına gelmektedir.

Görünüşü

Çok iyi bir yüzücüdür ve bir ördeğe nazaran kaz gibi ağır bir uçuşu vardır. 63 ila 73 cm. vücut uzunluğuna sahip olur.

Dişi ve erkek, tüylenme açısından birbirine benzer ama erkekler biraz daha iri yapılıdır. Renk tonlarında bir miktar farklılık mevcuttur, bazı kuşlar daha gri, bazıları daha kahverengimsidir ama bunun cinsiyetle veya yaşla alakası yoktur. Yetişkin kuşların kanatların büyük bölümü beyazdır ancak yere veya suya konduklarında beyazlıklar kanatların altında saklı kalır. Tetikte veya agresif olduklarında ise beyazlıklar görünmeye başlar. Uçuş hâlindeyken veya agresiflikle birlikte kanatlar açıldığında beyazlıklar göze çarpar.

Dağılımı

Çöller ve yoğun ormanlık araziler dışında Afrika'da geniş bir dağılım gösterir ve yer yer yoğun şekilde görülür. En çok, Sahra'nın güneyinde ve Nil Vadisi'nde bulunur. Üreme dönemi dışında dağınıktırlar ve zaman zaman kuzeye uzun göçler yaparlar. Çoğu kaçan evcil kuşların oluşturduğu popülasyonlar olmak üzere İngiltere, Fransa, Hollanda, Almanya, ABD ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde de mevcuttur.

Davranışı

Ağırlıklı olarak karadadır ve ağaçların ve binaların üzerinde tüner. Genellikle tohumlar, yapraklar, çimenler ve bitki gövdeleri ile beslenir. Zaman zaman da çekirgeleri, kurtçukları veya diğer küçük hayvanları tüketir.

Üreme döneminde her iki cinsiyet de türdeşlerine karşı bölgelerini agresif biçimde savunur ve bölgesine girmeye çalışanlara havada saldırıya geçer. Hatta komşu çiftler arasında, yavrularının hayatta kalma şansını arttırma ve daha fazla kaynağa sahip olma amacıyla diğerlerinin yavrularını öldürme davranışı bile görülebilir.

Başta yaşlı ağaçlardaki kovuklar olmak üzere, çok çeşitli yerlerde yuva kurarlar. Dişi kuş; ağaç dalları, yapraklar ve otlarla yuvayı yapar ve ebeveynler sırayla kuluçkaya yatar. Çoğunlukla ömür boyu tek eşli olarak kalırlar. Hem dişi hem erkek kuş, yavrular kendi başlarının çaresine bakıncaya kadar yavru bakımını üstlenir.


Kaynak: Wikipedia > Egyptian goose
Çevirmen: Anıl Altın

Bronz Teksas Tarantulası (Aphonopelma anax)

Dişi

Aphonopelma anax, Bronz Teksas Tarantulası olarak bilinen ve Theraphosidae familyasına mensup bir örümcek türüdür. Uysal yapısı nedeniyle evcil hayvan olarak aranan bir örümcektir. Aphonopelma cinsindeki birçok tür gibi oldukça düşük bir büyüme hızı vardır. ABD'de görülen en iri tarantulalardan biridir ve tam erişkinlikte bacak uzunluğu çoğunlukla 12, bazense 15 cm'ye ulaşır. Aphonopelma hentzi ile benzer renklenmeye sahip olsa da bu bu tür bariz şekilde daha koyudur.

Erkek

Dağılımı ve Habitatı

Bronz Teksas Tarantulası, Güneybatı Teksas'ta bulunur ve Cameron County and Kleberg County'de kayıt altına alınmıştır. Ayrıca Meksika'nın kuzeyinde de görülürler.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Aphonopelma anax

Malgaş Gökkuşağı Kurbağası (Scaphiophryne gottlebei)

Malgaş Gökkuşağı Kurbağası (Scaphiophryne gottlebei), Madagaskar kurbağaları arasında en süslü olanlarından biridir. Her yıl binlercesi, ev hayvanı olarak bakılmak üzere yakalanmaktadır.

Görünüşü

Küçük, yuvarlak hatlı ve parlak renkli bir kurbağadır; sırtında birbirlerinden açıkça ayrılmış beyaz, kırmızı, yeşil ve siyah desenler yer alır. Sırtındaki deri çok düzdür ama gri karın bölgesi bir miktar pürüzlüdür. Burnu yuvarlak ve gözleri çıkıntılıdır. Uzuvları kısa ve güçlüdür; ön ayaklarındaki parmaklar büyük uçludur ve arka ayakları perdelidir. Hem yeraltı yaşamına hem tırmanmaya uyumlu olan Malgaş Gökkuşağı Kurbağası, kazı yapmasına yardımcı olur şekilde arka ayaklarının altında sert yumrulara ve dikey kanyon duvarlarına tırmanmasına yardımcı olur şekilde ön ayaklarında pençelere sahiptir. 3 ila 4 cm. uzunluğuyla dişi, 2 ila 3 cm. uzunluğundaki erkeğe göre daha büyüktür.

Dağılımı ve Habitatı

Madagaskar’ın güneyinin orta kesimlerine özgüdür ve Isalo Masifi’nde yaşar. İçerisinde, hava şartlarının serin ve nemli olduğu dar kanyonların bulunduğu Isalo Millî Parkı’nda bulunur. Akarsu kenarlarındaki kumluk alanlarda çukurlar kazar ve geceleri kayalık duvarlara tırmanır. Ayrıca açık kayalık alanlarda da görülür.

Davranış Biçimi

Üremesi, yağmurlu mevsimin başlamasıyla gerçekleşir. Erkekler, kayalık duvarlardan veya geçici havuzların yüzeyinden dişilere çağrıda bulunur ve yumurtalar bu havuzlara bırakılır.

İribaşlar, düz alt kısımları ile birlikte tombul ve oval bir vücuda sahiptir. Gündüz saatlerinde siyah görünürler ama geceleri renkleri kahverengimsi griye dönüşür. Çökelcildirler (Ölü organik maddeler ve bitki döküntüleriyle beslenirler.) ve sıra dışı bir davranış olarak, gündüz saatlerini havuz dibindeki çökeltilere kafalarını gömerek geçirirler. İribaşlar gece boyunca ise suda hareket eder ve muhtemelen suyu filtreleyerek beslenirler. Birçok iribaş, yağmur mevsim boyunca gerçekleşen akıntılarla sürüklenir ve başkalaşımlarını başka bir yerde tamamlar.

Korunma Durumu

IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Türü Tükenme Tehlikesi Altında’ kategorisinde yer almaktadır. Bazı yerlerde oldukça yaygın olmasına rağmen, sınırlı bir dağılımı vardır ve popülasyonunun azalım gösterdiğine inanılmaktadır. Başlıca tehlike, ev hayvanı olarak toplanmasıdır. Habitat bozulumu, ağaç kesimi, orman yangınları ve safir madenciliği de diğer tehlikeler arasındadır. Ayrıca CITES'in (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) Ek II. kategorisinde yer almaktadır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Scaphiophryne gottlebei

Alaca Yarasa (Niumbaha superba)

Alaca Yarasa (Niumbaha superba), Porsuk Yarasa olarak da bilinen, ender görülen ve Vespertilionidae familyasına mensup akşamcıl bir yarasadır. Kendi cinsindeki tek türdür.

Sınıflandırılması

İlk olarak 1939 yılında Belçika Kongosu'nda keşfedilmiştir ve o zaman, Glauconycteris superba adı altında Glauconycteris cinsinde sınıflandırılmıştır. 2013 yılında Güney Sudan'da yakalanmasının ardından, ki bu sadece türün yakalanıp kaydedilen beşinci üyesiydi, yeni oluşturulan Niumbaha cinsinde sınıflandırılmasına karar verilmiştir (Niumbaha, Zande dilinde "nadir" anlamına gelmektedir).

Coğrafi Dağılımı

Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Gana ve Güney Sudan'da yaşamaktadır.

Habitatı

Doğal habitatları, subtropikal veya tropikal kurak ormanlar ve subtropikal veya tropikal nemli ova ormanlarıdır.

Korunma Durumu

Habitat kaybı nedeniyle tehdit altındadır ve IUCN Kırmızı Listesi'nde "Hassas" kategorisinde listelenmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Pied bat
İlgili tür: Beyaz Honduras Yarasası

Madagaskar Domates Kurbağası (Dyscophus antongilii)

Madagaskar Domates Kurbağası (Dyscophus antongilii), Microhylidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür.

Görünüşü

10,5 cm. uzunluğa ve 230 gr. ağırlığa ulaşabilen dişiler, erkeklerden (6,5 cm. ve 40 gr.) daha iri yapılıdır. Domates Kurbağası adını parlak turuncu-kırmızı renklenmesinden alır. Dişiler, mat alt yüzeyleriyle birlikte, erkeklerden daha parlak kırmızı veya turuncu renklenmeye sahiptir. Bazı bireylerde boğaz bölümünde siyah noktalar da görülür. Domates Kurbağasının parlak renklerinin, potansiyel avcılar için bu kurbağanın zehirli olduğu uyarısı şeklinde işlev gördüğü düşünülmektedir; kurbağanın derisinden, (kolubrid yılanlar gibi) avcıları caydırmak üzere zamk özelliği gösteren beyaz bir madde salgılanır ve bu madde, insanlarda alerjik reaksiyona yol açabilmektedir.

Habitatı ve Dağılımı

Madagaskar’a özgü olan bu kurbağa, adanın kuzeydoğusunda Antongil Körfezi ve güneye doğru Andevoranto civarında görülür. Ancak yakın akrabası olan Dyscophus guineti ile benzerlik gösterdiğinden, tam dağılımı belli değildir.

Madagaskar Domates Kurbağası sığ havuzlarda, bataklıklarda ve yavaş akıntılı sulak alanlarda ürer. Deniz seviyesinden yaklaşık 200 metre yüksekliğe kadar olan yerlerde bulunur. Doğal habitatları; subtropikal veya tropikal nemli ova ormanları, nehirler, sazlıklar, tatlı su bataklıkları, zaman zaman oluşup kuruyan tatlı su bataklıkları, ekilebilir araziler, tarlalar, bahçeler, yerleşim alanları, ağır bozuluma uğramış eski ormanlar, havuzlar, kanallar ve hendeklerdir.

Solda erkek ve sağda dişi

Yaşam Döngüsü ve Ekolojisi

Yoğun yağmurlu dönemi takiben, şubat ve mart aylarında ürer; karanlık gecelerde küçük su birikintileri etrafında erkeğin dişiyi cezbetmek için çıkardığı çağrı sesleri duyulabilir. Birleşmenin ardından dişi, su yüzeyine 1.000 ila 15.000 yumurta bırakacaktır. Yaklaşık 36 saat sonra bu siyah beyaz yumurtalardan iribaşlar çıkar; bunlar yaklaşık altı milimetre uzunluğundadır ve suyu filtreleyerek beslenirler. İribaşlar, sarı genç bireyler hâline gelip başkalaşım geçirir ve bu aşama, yumurtaların bırakılmasından yaklaşık 45 gün sonra gerçekleşir.

Erişkin domates kurbağaları, potansiyel avları için pusuya yatar ve böcekler, sivrisinekler ve sinekler gibi küçük omurgasızlarla beslenirler. Tehdit edildiklerinde, daha büyük bir görünüme sahip olur şekilde kendilerini şişirebilirler.

İlgili Tehditler ve Korunması

Madagaskar Domates Kurbağası, IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Neredeyse Tehdit Altında’ kategorisinde yer almakta ve CITES’in (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) Ek I’inde listelenmektedir. Habitat bozulumu ve kirliliği ve evcil hayvan ticareti için aşırı toplanması gibi nedenlerle bu domates kurbağasının sayısında ciddi azalma meydana gelmiştir. Bu baskının karşısında acilen CITES Ek I’e dâhil edilmiştir (Ek I listesinde bulunan türlerin ticaretleri yasaktır).

ABD’de Baltimore Üniversitesinde, bu ülkedeki mevcut küçük ve genetik çeşitlilikten yoksun popülasyonun sayısını artırmak üzere yapay ortamda üretim tekniklerine dair bir araştırma yürütülmüştür. Bazı ABD hayvanat bahçeleri bir konsorsiyum oluşturarak, bu göz alıcı türe dair doğal miras hakkında yerel halkı bilgilendirmek üzere, Madagaskar’daki hayvanat bahçesi Parc Zoologique Ivoloina’da bir sergi kurmuştur. Bu kurbağa hakkında hâlâ çok az şey bilinmektedir ve etkili koruma önlemlerinin alınmasından önce, dağılımı, davranışları ve potansiyel tehditlerle ilgili olarak daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Dyscophus antongilii

Siyah Karınlı Toy (Lissotis melanogaster)

Siyah Karınlı Toy (Lissotis melanogaster), Otididae familyasına mensup, Afrika'da yerde yaşayan bir kuş türüdür. Bazı otoriteler, bu türü Eupodotis cinsinde sınıflandırmaktadır.

Görünüşü

58 ila 65 cm. uzunluğunda olur. Gagası ve bacakları mat sarıdır. Erkeğin üst kısımlarında, devetüyü rengi zemin üzerinde siyah ve kahverengi izler bulunur; alt kısımları ise siyahtır. Kafasında siyah, beyaz ve devetüyü renginde koyu desenler yer alır. Bir toy için uzun ve ince olan boynu, siyah göğsü ile birleşen ön kısmı boyunca uzanan siyah bir çizgi ile birlikte açık kahverengidir. Kuyruğu da dört veya beş koyu kahverengi dar şeritle birlikte kahverengi veya devetüyü rengindedir. Kanatlarının üst yüzeyi, alttaki kahverengi üçgenle birlikte beyazdır; uçma tüyleri de dıştaki ikincil tüyler haricinde siyah uçludur. Kuş dik durduğunda, siyah alt kısımlarla kontrast oluşturur şekilde kanat beyazlıkları görülür.

Dişi ise yalın devetüyü rengindedir; sırtında koyu kahverengi benekler ve boynunda ve göğsünde "karıncalanma" (ince dalgalı şeritler) görülür. Genç bireyler daha mat ve koyu tondadır; koyu gri taçları ve kanatlarında devetüyü rengi noktalar olur. Her iki cinsiyetin boyun ve but desenleri, erkeklerin beyaz çenesi ve göz gaga aralığı ve dişinin üzerindeki karıncalanma deseni, Hartlaub Toyu (Lissotis hartlaubii) gibi yakın akraba türlerden ayırt edici özelliklerdir.

Afrika'daki Dağılımı

Dağılımı ve Habitatı

Sahra altı Afrika'da ağaçlık arazilerde ve geniş açık çimenliklerde bulunur. Hartlaub Toyuna nazaran yüksek yağış miktarlarını tercih eder ve birçok yerde sadece sağanak yağışların ardından görülür.

Davranışı

Diğer toylarla benzer beslenme alışkanlığı vardır. Kur yapma gösterisinde erkek, kafasını geriye doğru çeker, "kısa bir artan hırıltılı çağrı sesini" çıkarır, bu pozisyonda kalır ve kafasını yavaşça kaldırıp "ani bir cup ve yumuşak bir çağıltı sesi" çıkarır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Black-bellied bustard

Çilek Örümceği (Araneus alsine)

Çilek Örümceği (Araneus alsine), Araneidae familyasına mensup ağ örücü bir örümcek türüdür.

Görünüşü

Yaygın adından anlaşıldığı üzere, iri, yuvarlak, kırmızımsı ve noktalı karnı ile çileğe benzeyen bir görünüşü vardır.

Dişiler 15 mm. uzunluğa ulaşabilir; neredeyse küre şeklindeki karın (opisthosoma) kısmı, bejden turuncuya kadar çeşitli renk tonlarında olabilir. Karın yüzeyi üzerinde birçok sarımsı nokta bulunur.

Davranışları

Zemin üzerinde küçük ağlar örer ve bir araya getirdiği yaprakların arasında bekler. Nemli orman zeminlerinde ve çayırlarda görülebilir.

Çiftleşme haziran ve temmuz aylarında gerçekleşir ve yumurtalar ağustosa kadar dizilmiş olur. Yavru örümcekler kısa zaman içinde yumurtalarından çıkar; kış boyunca erişkin altı dönemde kalırlar ve sonraki yaz başında tamamen erişkin hâle gelirler.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Araneus alsine

Burchell Bağırtlağı (Pterocles burchelli)

Burchell Bağırtlağı (Pterocles burchelli), Pteroclididae familyasına mensup bir kuş türüdür. Afrika'nın güneyindeki kurak ve yarı kurak bölgelerde bulunur. Bu kuşun ismi, İngiliz doğa bilimci William John Burchell'den ileri gelmektedir.

Görünüşü

Burchell Bağırtlağı, küçük bir kafaya ve kısa bacaklara sahip, yaklaşık bir güvercin büyüklüğünde, tombul bir kuştur. Gözü çıplak sarı deri ile çevrilidir, yanakları ve boğazı soluk gridir ve vücudu, koyu gölgeler ve beyaz çillerle birlikte açık kahverengidir. Erkek yaklaşık 25 cm. uzunluğa ulaşır ve dişi daha küçük yapılıdır.

Dağılımı ve Habitatı

Burchell Bağırtlağı; Angola, Namibya, Botsvana, Zambiya, Zimbabve ve Güney Afrika'da yaşar. Normalde yerleşik bir kuştur ama su kaynağına ve ağırlıklı olarak yediği tohumlara bağlı olarak sınırlı bir bölge dâhilinde hareket eder. Dağılım gösterdiği yerlerde yaygın görülür. Özellikle kızıl Kalahari kumu üzerindeki sert otluk ve çalılık alanlarda bulunur ve çiftçiler tarafından kuyuların açılması sonrasında suya ulaşmak daha kolay olduğundan dağılımını genişletebilmiştir.

Üremesi

Tek eşlidir ve nisan ve ekim arasındaki kurak dönem boyunca ürer. Yuva, zeminde, çoğunlukla ot öbekleri arasında veya bir çalı altında sığ bir çukura yapılır. Yuva birkaç parça kuru bitki parçası ile çevrelenir ve iki veya çoğunlukla üç yumurta yapılır. Ebeveynlerin her ikisi de yumurtaların üstünde kuluçkaya yatar ve yumurtadan çıkan yavrular erken gelişmiştir; tüylerle kaplı olurlar ve kısa süre içinde yuvayı terk edip erişkin kuşları takip edebilirler. Anne de baba da diğer bağırtlaklarda olduğu gibi yavruların bakımını üstlenir ve göğüslerindeki özel tüyler aracılığıyla yavrularına su taşırlar.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Burchell's sandgrouse
İlgili tür: Namaqua Bağırtlağı

Namibya Kaya Agaması (Agama planiceps)

Erkek

Namibya Kaya Agaması (Agama planiceps), Namibya’nın kuzeybatısında ve Angola’nın güneybatısında granit kayalıklarda yaşayan, Agamidae familyasında mensup bir kertenkele türüdür.

Dağılımı

Afrika'da Angola’nın Benguela ve Namibe illerinde ve Namibya’nın Damaraland ve Kaokoveld bölgelerinde görülür.

Görünüşü

Cinsiyetler arasında belirgin farklılıklar vardır; erkeklerde turuncu ve mavi renklenmeler, dişilerde ise kahverengi, gri ve sarı benekler ve motifler bulunur.

Davranışı

Yaz aylarında erkekler, kafalarını hareket ettirip dişilerin etrafında dönerek kur davranışı sergiler.

Dişi

Doğal Avcıları

Siyah Firavunfaresi de bu bölgedeki granit kayalıklarda görülür ve bu agamaları avladığı bilinmektedir. Firavunfareleri, agamaların daha az aktif olduğu serin sabah saatlerinde çok daha başarılı olur. Diğer potansiyel avcılar, boynuzgagalar ve kaya kerkenezleridir. Doğada yaşayan erişkin agamaların yaklaşık %30’u muhtemelen kopuk kuyrukludur.*


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Agama planiceps
Çevirmenin notu: * Bazı kertenkele türlerinde avlanma tehlikesi karşısında kuyruk bırakma davranışı yaygın şekilde görülür.

Uzun Burunlu Boynuzlu Kurbağa (Megophrys nasuta)

Uzun Burunlu Boynuzlu Kurbağa (Megophrys nasuta), ayrıca Malay Boynuzlu Kurbağası veya Malay Yaprak Kurbağası olarak da bilinen bir kurbağa türüdür. Tayland ve Malay Yarımadası’ndan Singapur, Sumatra ve Borneo’ya kadar uzanan yağmur ormanı alanlarında yaşar.

Görünüşü

10 ila 12 cm. uzunluğunda olur. Sırt kısmı açık ve koyu kahverengi tonlardadır ve sırtında orman zemininde iyi kamufle olmasını sağlayan çeşitli desenler yer alır. Boğazı siyah-koyu kahvedir ve karın bölgesi boyunca krem rengi-sarı renklenmeler görülür. Üst göz kapağı ve burnunda, kendisine yaygın adını veren “boynuz” benzeri biçimde uzun üçgen çıkıntılar bulunur. Sırtı boyunca iki çift sırt yanı deri kıvrımı vardır. Bunların bir çifti gözünün arkasından başlar ve kasığında sonlanır; diğer çift ise gözünün köşesinden başlar ve koltuk altı ve kasık arasında yarı yolda biter. Dorsumunda rastgele dağınık iri kabarcıklar görülür. Kolları ve bacaklarında deri kıvrımlarının oluşturduğu çizgiler vardır ve renklenme benekli krem ve çeşitli kahverengi tonlarıdır. Ayak parmakları hafif perdelidir ama el parmaklarında perde bulunmaz. Kulak zarı belli belirsizdir ve iris, altın kahverengi rengindedir.

Ekolojisi ve Davranışı

Daima nemli ve serin ovalarda ve dağ eteklerindeki yağmur ormanlarında, yaprak örtüsünün arasında yaşar. Çağrısı yüksek, çınlayıcı, metalik “honk” veya “henk” sesidir. Üreme, akarsularda gerçekleşir; dişi kurbağa, yumurtalarını tamamen veya kısmen su altında kalmış kayaların ya da kütüklerin alt kısımlarına tutturur. Yumurta kapsülleri iridir ve sayıca azdır.

Orman zemininde, şüphelenmeyip yakınına gelen avları bekleyerek hareketsiz durabilir ve uygun an geldiğinde aniden saldırıp avını yutar. Genellikle örümcekler, küçük kemirgenler, kertenkeleler ve diğer kurbağalarla beslenir.

Benzer Türler

Başka herhangi bir cinsten kurbağalarla karıştırılması pek muhtemel değildir ve uzun burnu ve iki çift sırt yanı deri kıvrımı ile Megophrys cinsindeki diğer türlerden kolayca ayırt edilebilir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Long-nosed horned frog

Altın Bambu Lemuru (Hapalemur aureus)

Altın Bambu Lemuru (Hapalemur aureus), Madagaskar dilinde "bokombolomena" olarak bilinen ve Güneydoğu Madagaskar'a özgü, orta büyüklükte bir bambu lemurudur. İlk defa 1986 yılında, şu anda Ranomafana Millî Parkı sınırları içerisindeki bir alanda, Patricia Wright tarafından keşfedilmiştir. Park, hem bu tehdit altındaki lemuru hem de diğer bazı lemurları ve diğer flora ve faunayı korumak amacıyla 1991 yılında faaliyete girmiştir.

Habitat kaybı nedeniyle türü tükenme tehlikesi altındadır. Popülasyonu azalım göstermektedir; yaşayan sadece yaklaşık 1.000 birey vardır. Adından da anlaşıldığı üzere bu lemur, neredeyse tamamen yeşillikle, özellikle de Dev Madagaskar Bambusu (Cathariostachys madagascariensis) ile beslenir. Bu bambunun büyüyen sürgünleri %0,015 (6667'de 1) oranında siyanür içerir. Erişkin lemurlar her gün yaklaşık 500 gr. bambu yer ki bu miktarda, bu büyüklükteki diğer birçok hayvan için yaklaşık 12 kat ölümcül dozda siyanür bulunur.

Altın Bambu Lemuru alaca karanlıkta ortaya çıkan bir türdür. 28 ila 45 cm. vücut ve 24 ila 40 cm. kuyruk uzunluğuna ve ortama 1,6 kg. ağırlığa sahiptir.

Dişiler her defasında bir yavru dünyaya getirir ve her yıl ürerler. Hamilelik süresi yaklaşık 138 gündür.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Golden bamboo lemur

Phelsuma breviceps

Phelsuma breviceps, Madagaskar'ın güney batısında yaşayan, gündüzcül bir geko türüdür. Genel olarak ağaçların ve çalıların üzerinde görülür. Doğada ağırlıklı olarak böceklerle beslenir.

Görünüşü

En küçük gündüz gekolarından biridir. Boyu en fazla yaklaşık 10 cm. olur. Kısa burnu ile kolaylıkla ayırt edilebilir. Ana vücut rengi açık gri veya kahverengimsidir. Sırtında açık mavi ve koyu noktalar ve çizgiler yer alır. Bacaklarında da açık mavi noktalar bulunur.

Dağılımı

Madagaskar'ın güneybatısında yaşar. Tsimanampetsotsa Gölü ve Toliara civarında görülür.

Habitatı

Kurak iklime alışkındır. Vaktini çoğunlukla, 7 cm. uzunluğunda dikenleri olan Euphorbia stenoclada bitkisi üzerinde geçirir.

Beslenmesi

Hem doğada hem ev ortamında çeşitli böcekler, diğer omurgasızlar ve nektar ile beslenir.

Davranışı

Phelsuma cinsindeki çoğu geko gibi oldukça sessiz bir türdür.

Üremesi

Dişiler yumurtalarını, sert dikenli bitkilerin dikenleri arasına dizer.

Evde bakılması

Evde çift olarak bakılabilirler ve bunun için bir teraryum gereklidir. Çekirgeler, meyve sinekleri, güveler, un kurtları, ev sinekleri ve evde hazırlanmış meyve pelteleri ile beslenebilirler.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Phelsuma breviceps

Turuncu Karınlı Trogon (Trogon aurantiiventris)

Turuncu Karınlı Trogon (Trogon aurantiiventris) Trogonidae familyasından bir kuş türüdür. Yakalı Trogon'un (Trogon collaris) bir varyetesi olduğu düşünülmüştür ama genel görüş üzerinden, ayrı bir tür olarak sınıflandırılmıştır. Kosta Rika ve Panama'da yaşamaktadır.

Görünüşü

26 cm. uzunluğundadır. Erkeğin sırtı, kafası ve göğsü yeşildir ve göğsü, turuncu karın bölümünden beyaz bir çizgi ile ayrılır. Kuyruğunun alt kısmı beyazdır ve üzerinde siyah çizgiler bulunur; kanatlar ise siyahtır ve üzerinde beyazlıklar görülür. Dişinin kahverengi sırtı, kafası ve göğsü vardır, kuyruğunun alt kısmı daha az desenlidir ve karın bölgesi erkeğinkine göre biraz daha soluk renklidir. Yakalı Trogon ile sadece, karın bölgesi renklenmesi ile ayırt edilir (Yakalı Trogon'un karın bölgesi kırmızıdır).

Habitatı

Doğal habitatları, subtropikal veya tropikal nemli dağ ormanları ve ağır bozuluma uğramış eski ormanlardır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Orange-bellied trogon

Nauta Semenderi (Bolitoglossa altamazonica)

Nauta Semenderi veya Mantar Dilli Nauta Semeneri (Bolitoglossa altamazonica) Plethodontidae familyasına mensup bir semender türüdür. Venezuela ve Kolombiya'dan Ekvador ve Peru üzerinden Bolivya ve doğuda Brezilya'ya kadar And Dağları'nın doğu kesimlerinde, alçak bayırlarda görülür. Yaygın adını, Peru Amazonu'nda Loreto eyaletindeki Nauta kasabasından almıştır.

Görünüşü

Erişkin bireyler, 31 ila 48 mm. burun kıç uzunluğuna sahip olur; kuyruk da yaklaşık bu uzunluktadır. Renklenmesi çeşit çeşittir: Çoğu bireyde sırt ve karın bölgeleri, yan bölgelerden daha koyudur; bazılarının sırtında açık renk çizgiler ve benekler görülür ve bazılarının sırtı ise bütünüyle koyu renkli olur.

Habitatı ve Korunması

Nauta Semenderinin doğal habitatı düşük rakımlı yağmur ormanlarıdır ve buralarda, alçak boylu bitkilerin üzerinde görülür. Dağılımı boyunca, yer yer yaygın olan bir türdür. Tarım ve endüstriyel ağaç dikimi yoluyla habitat kaybı nedeniyle bazı yerlerde tehdit altındadır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Nauta salamander

Andaman Adaları Gündüz Gekosu (Phelsuma andamanense)

Andaman Adaları Gündüz Gekosu (Phelsuma andamanense), sadece Hindistan’ın Andaman ve Nikobar Adalarında bulunan bir geko türüdür. Küçük ve ince bir kertenkeledir, parlak yeşil renktedir ve böceklerle beslenir.

Görünüşü

Bu gündüz gekosunun vücudu parlak yeşildir ve sırtında kırmızı noktalar ve çizgiler yer alır. Erkeklerin kuyruğunda mavimsi veya turkuvaz renklenme bulunur. Burnunun iki tarafında, burun deliklerinden kulaklarına kadar uzanan kırmızımsı-kahverengi çizgiler yer alır. Vücudunun alt kısmı ise parlak sarı veya kirli beyazdır.

Dağılımı

Habitatı

Andaman Adaları Gündüz Gekosu, rakımı düşük alanlarda, genel olarak bahçelerde Hindistan cevizi palmiyeleri, Pandanus bitkileri, muz ağaçları ve sisal bitkileri üzerinde bulunur. Ayrıca zaman zaman kulübelerin üzerinde de görülür.

Davranışı

Bu utangaç gündüz gekosu, kendi türdeşlerine karşı aşırı agresif tutum sergiler.

Üremesi

Korunaklı yüksek yerlere normalde iki yumurta yapar. Dişiler aşırı doğurgan olabilir; 18 aylık bir süre içerisinde 14 çift yumurta bıraktıkları gözlemlenmiştir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Andaman Islands day gecko
İlgili tür: Yassı Kuyruklu Gündüz Gekosu

Mavi Manakin (Chiroxiphia caudata)

Erkek

Mavi Manakin (Chiroxiphia caudata), Pipridae familyasına mensup küçük bir kuş türüdür ve Kırlangıç Kuyruklu Manakin olarak da bilinir. Erkekler parlak mavi vücuda, siyah kenarlı kanatlara ve kuyruğa ve kırmızı taca sahiptir. Dişiler ve gençler ise zeytuni renkte olur.

Dağılımı ve Habitatı

Kuzeydoğu Arjantin, Güney ve Güneydoğu Brezilya ve Paraguay'da görülür. Tipik habitatları nemli ve rakımı düşük ormanlar veya dağ ormanları ve yoğun şekilde bozuluma uğramış eski ormanlardır. Dağılım gösterdiği bölgeler içerisinde uygun habitatlarda genellikle yaygındır.

Görünüşü

Eskiden Kırlangıç Kuyruklu Manakin ismi daha sık kullanılırdı ama bu yanlış bir kullanım olduğundan (Kuyruğu kırlangıç kuyruğuna benzemez) artık Mavi Manakin olarak değerlendirilmektedir. Bu yaygın adın ortaya koyduğu şekilde erkek kuşların tüyleri ağırlıklı olarak mavi renktedir. Erkeklerin tüm vücudu parlak mavi iken, kanatları, kuyruğu ve kırmızı tacı haricinde kafası siyahtır. Erkeğe göre çok daha soluk renkte olan dişi ise genel olarak yeşilimsi kahverengidir.

Dişi

Genç erkekler, erişkin dişilere benzer ama onlarda aşama aşama önce kırmızı taç, sonrasında siyah yüz kenarları ve son olarak da diğer tüy renklenmeleri ortaya çıkar. Üreme döneminde erkekler kur davranışı sergiler; ötüp dans ederek dişileri etkilemeye çalışırlar. Bu davranışa, BBC'nin The Life of Birds (Kuşların Yaşamı) belgeselinde yer verilmiştir.

Durumu

Çok geniş bir dağılımı vardır, yaygındır ve büyük bir toplam popülasyonu olduğu düşünülmektedir. Popülasyon trendi sabit görülmektedir ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği, bu türün durumunu "Asgari Endişe" kategorisinde değerlendirmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Blue manakin

Blanford Tilkisi (Vulpes cana)

Blanford Tilkisi (Vulpes cana), Orta Doğu ve Orta Asya’da belli bölgelerde yaşayan küçük bir tilki türüdür. Afgan Tilkisi olarak da bilinir.

Dağılımı ve Habitatı

Afganistan, Mısır (Sina), Türkistan, Kuzey İran, Güneybatı Pakistan, Batı Şeria ve İsrail’in yarı kurak bölgelerinde, steplerinde ve dağlık alanlarında görülür. Ayrıca Arap Yarımadası’na da yayılmıştır.

Blanford Tilkisi, tüysüz ayak tabanlarına ve kedi benzeri, kıvrık ve keskin pençelere sahiptir ve bu pençeler bazı bilim adamları tarafından yarı geri çekilebilir olarak tanımlanmıştır.

Zıplama ve kayalara tırmanma becerilerine sahiptir; dikey sıçrayışlarla dik kayalara rahatça tırmanabilir. Dar çıkıntılarda durabilmek için keskin ve kıvrık pençelerini ve çıplak ayak tabanlarını, denge için de uzun ve tüylü kuyruğunu kullanır.

Dağılımı

Görünüşü

Tüm çöl tilkileri gibi Blanford Tilkisi de ısıyı dağıtmaya yarayan büyük kulaklara sahiptir. Ancak diğer çöl tilkilerinin aksine, ayaklarını sıcak kumlardan koruyacak tüyle kaplı ayak tabanları yoktur. Kuyruk uzunluğu neredeyse vücut uzunluğu kadardır. Kürk rengi açık tabadır ve vücudunun alt kısımları beyaz, kuyruk ucu siyahtır. Türü tükenmemiş köpeksi memeliler arasında sadece Çöl Tilkisi (Vulpes zerda), Blanford Tilkisinden küçük yapılıdır.

Omuz yüksekliği: 30 cm.
Kafa ve vücut uzunluğu toplamı: 42 cm.
Kuyruk uzunluğu: 30 cm.
Ağırlığı: 0,9 - 1,5 kg.

Beslenmesi

Hepçildir ve diğer tilkilerden daha meyvecildir. Çiftlik alanlarına girdiğinde çekirdeksiz üzümler ve olgun kavunlar gibi tatlı besinleri tercih eder. Ayrıca böcekleri de tüketir.

Üremesi

Çiftleşme dönemi: Ocak - Şubat
Hamilelik süresi: 50 - 55 gün
Yavru sayısı: 2 - 4
Emzirme süresi: 6 - 8 hafta
Cinsel olgunluğa erişme zamanı: 8 - 12 ay
Yaşam süresi: Genellikle 4 - 5 yıl ama 10 yaşına kadar yaşayabildikleri rapor edilmiştir.

Korunması

IUCN Kırmızı Listesi'nde “asgari endişe” kategorisinde değerlendirilse de türle ve diğer köpeksi memelileri kötü şekilde etkileyen evcil köpek hastalıklarına yatkınlığıyla ilgili hâlâ çok az bilgi mevcuttur. Günümüzde insanlarla habitat konusunda az rekabet söz konusudur; İsrail’de koruma altındadır ve Umman ve Yemen’de avlanması yasaktır. Afganistan’da kürkü için avlanılmaktadır ve zaman zaman sırtlanlar ve diğer türler için konulan zehirlere maruz kalabilmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Blanford's fox

Avustralya Sunası (Tadorna tadornoides)

Erkek

Avustralya Sunası (Tadorna tadornoides), Anatidae familyasının bir bölümünü oluşturan ve kaz benzeri iri ördekler olan sunalardan biridir. Cins adı Tadorna, Keltçeden gelmektedir ve “alacalı su kuşu” anlamındadır. Doğal Parklarda, Wildlife Act, 1974 (Vahşi Yaşam Yasası, 1974) uyarınca koruma altındadır.

Sınıflandırma

Bilim adamları William Jardine ve Prideaux John Selby tarafından 1828 yılında keşfedilip sınıflandırılmıştır.

Görünüşü

Erkekler ağırlıklı olarak koyu renktedir ve kestane rengi göğse sahiptirler; beyaz boyunlukları ve koyu yeşil kafaları vardır. Dişiler de benzer görünümdedir ama gözlerinin ve ağızlarının etrafında beyazlık bulunur ve erkeklere göre daha küçük yapılıdırlar. Hem erkeklerde hem dişilerde, uçuş sırasında kanatlarda beyazlıklar görülür.

Dişi

Dağılımı ve Habitatı

Avustralya Sunası, Avustralya’nın güneyinde ve Tazmanya’da ürer ve hâlâ oldukça yaygındır. Kış aylarında birçok kuş, üreme alanının kuzeyine göç eder. Diğer sunalarda da olduğu üzere, favori tüy dökme alanları vardır; örneğin Yeni Güney Galler’deki George Gölü’nde büyük kalabalıklar oluştururlar. Öncelikli habitatı, açık alanlardaki göllerdir. Oldukça ürkek bir kuştur. Ağaç kovuklarına, göl kıyılarındaki kovuklara ve benzeri yerlere yuvalar. Sekiz ila on beş adet yumurta yapar ve kuluçka süresi otuz ila otuz üç gün sürer.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Australian shelduck
Not: Suna (TDK sözlüğü): Kuşlar (Aves) sınıfının, kazlar (Anseriformes) takımının, ördekgiller (Anatidae) familyasından, 80 cm kadar uzunlukta, göğsünde kırmızı bir kuşak bulunan, Türkiye'nin her tarafında, Kuzey Avrupa ve Orta Asya'da deniz ve tuzlu göl kenarlarında yaşayan göçmen bir tür. Hanım ördeği, al kuşaklı ördek.

Gambel Bıldırcını (Callipepla gambelii)

Gambel Bıldırcını (Callipepla gambelii), Yeni Dünya bıldırcınlarından (Odontophoridae familyası) yerde yaşayan küçük bir kuş türüdür. Arizona, Kaliforniya, Kolorado, New Mexico, Nevada, Utah, Teksas ve Sonora’da çorak arazilerde yaşar; ayrıca New Mexico sınırı Chihuahua’da ve Baja Kaliforniya’nın Kolorado Nehri bölgesinde de görülür. Gambel Bıldırcınının ismi, 19. yüzyılda yaşamış ve ABD’nin güneybatısında keşiflerde bulunmuş doğa bilimci William Gambel’in onuruna verilmiştir.

Görünüşü

Kahkülü ve alt kısımlarındaki pulsu tüyleri ile kolaylıkla ayırt edilebilir. Gambel Bıldırcınının vücudunun çoğu kısmı mavimsi gri tüylerle kaplıdır ve erkekler, kafalarının üzerinde bakır rengi tüylere, siyah bir surata ve gözlerinin üst ve arka kısmında beyaz çizgilere sahiptir. Ortalama vücut uzunluğu 28 cm. ve kanat açıklığı 36 ila 41 cm’dir. Görece kısa ve yuvarlak kanatları ve uzun, tüysüz bacakları vardır. Ağırlıklı olarak bitkisel besinler ve tohumlarla beslenir.

Gambel Bıldırcını, benzer tüy yapısı nedeniyle Kaliforniya Bıldırcını ile sıklıkla karıştırılır. Bu iki tür çoğunlukla dağılımlarına bakılarak ayırt edilebilir ama bu yetersiz ise detay bilgi olarak, Kaliforniya Bıldırcınının daha pulsu bir yapıya sahip olduğu ve Gambel Bıldırcını erkeğinin göğsünün alt kısmında, Kaliforniya Bıldırcınında olmayan siyah bir leke olduğu söylenebilir.

Sınıflandırma

Alt Türleri

Tanımlı iki alt türü bulunmaktadır:

• Callipepla gambelii fulvipectus (Nelson, 1899)
• Callipepla gambelii gambelii (Gambell, 1843)

Davranışı

Gambel Bıldırcını, ağırlıklı olarak yürüyerek hareket eder ve çalıların ve diğer bitkilerin arasında şaşırtıcı derecede hızlı hareket edebilir. Göç eden bir tür değildir ve uçarken nadiren görülür. Uçuşu çoğunlukla kısa ve çokça ani kanat çırpma ile birlikte yoğundur ve sonunda bir süre yer üzerinde yavaşça süzülür. Yaz sonunda ve sonbahar ve kış aylarında erişkinler ve genç bireyler, sürüler oluşturur. İlkbaharda ise eş tutarlar ve diğer çiftlere karşı aşırı agresif olurlar. Yumurtadan yeni çıkan yavrular, erişkinlere nazaran çok daha böcekçil beslenir ve erişkinliğe doğru aşama aşama bitkisel beslenmeye geçerler. Gambel Bıldırcınları tek eşlidir ve koloniler hâlinde nadiren ürerler. Dişi, çoğunlukla kaya veya ağaç kenarında bitkilerin arasında inşa edilmiş basit bir yuva içerisine 10 ila 12 yumurta yapar. Kuluçka süresi 21 ila 23 gündür ve yuvada sıklıkla dişi, nadiren de erkek kalır. Yavrular erken olgunlaşır; yumurtaların çatlamasından birkaç saat sonra ebeveynleri ile birlikte yuvayı terk ederler.

İnsanlarla İlişkisi

Bazı bölgelerde bu kuş için yıllık avlar gerçekleştirilir. Avlanma dönemi çoğunlukla ekimden şubata kadardır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Gambel's quail