Madagaskar Domates Kurbağası (
Dyscophus antongilii), Microhylidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür.
Görünüşü
10,5 cm. uzunluğa ve 230 gr. ağırlığa ulaşabilen dişiler, erkeklerden (6,5 cm. ve 40 gr.) daha iri yapılıdır. Domates Kurbağası adını parlak turuncu-kırmızı renklenmesinden alır. Dişiler, mat alt yüzeyleriyle birlikte, erkeklerden daha parlak kırmızı veya turuncu renklenmeye sahiptir. Bazı bireylerde boğaz bölümünde siyah noktalar da görülür. Domates Kurbağasının parlak renklerinin, potansiyel avcılar için bu kurbağanın zehirli olduğu uyarısı şeklinde işlev gördüğü düşünülmektedir; kurbağanın derisinden, (kolubrid yılanlar gibi) avcıları caydırmak üzere zamk özelliği gösteren beyaz bir madde salgılanır ve bu madde, insanlarda alerjik reaksiyona yol açabilmektedir.
Habitatı ve Dağılımı
Madagaskar’a özgü olan bu kurbağa, adanın kuzeydoğusunda Antongil Körfezi ve güneye doğru Andevoranto civarında görülür. Ancak yakın akrabası olan
Dyscophus guineti ile benzerlik gösterdiğinden, tam dağılımı belli değildir.
Madagaskar Domates Kurbağası sığ havuzlarda, bataklıklarda ve yavaş akıntılı sulak alanlarda ürer. Deniz seviyesinden yaklaşık 200 metre yüksekliğe kadar olan yerlerde bulunur. Doğal habitatları; subtropikal veya tropikal nemli ova ormanları, nehirler, sazlıklar, tatlı su bataklıkları, zaman zaman oluşup kuruyan tatlı su bataklıkları, ekilebilir araziler, tarlalar, bahçeler, yerleşim alanları, ağır bozuluma uğramış eski ormanlar, havuzlar, kanallar ve hendeklerdir.
 |
| Solda erkek ve sağda dişi |
Yaşam Döngüsü ve Ekolojisi
Yoğun yağmurlu dönemi takiben, şubat ve mart aylarında ürer; karanlık gecelerde küçük su birikintileri etrafında erkeğin dişiyi cezbetmek için çıkardığı çağrı sesleri duyulabilir. Birleşmenin ardından dişi, su yüzeyine 1.000 ila 15.000 yumurta bırakacaktır. Yaklaşık 36 saat sonra bu siyah beyaz yumurtalardan iribaşlar çıkar; bunlar yaklaşık altı milimetre uzunluğundadır ve suyu filtreleyerek beslenirler. İribaşlar, sarı genç bireyler hâline gelip başkalaşım geçirir ve bu aşama, yumurtaların bırakılmasından yaklaşık 45 gün sonra gerçekleşir.
Erişkin domates kurbağaları, potansiyel avları için pusuya yatar ve böcekler, sivrisinekler ve sinekler gibi küçük omurgasızlarla beslenirler. Tehdit edildiklerinde, daha büyük bir görünüme sahip olur şekilde kendilerini şişirebilirler.
İlgili Tehditler ve Korunması
Madagaskar Domates Kurbağası, IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Neredeyse Tehdit Altında’ kategorisinde yer almakta ve CITES’in (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) Ek I’inde listelenmektedir. Habitat bozulumu ve kirliliği ve evcil hayvan ticareti için aşırı toplanması gibi nedenlerle bu domates kurbağasının sayısında ciddi azalma meydana gelmiştir. Bu baskının karşısında acilen CITES Ek I’e dâhil edilmiştir (Ek I listesinde bulunan türlerin ticaretleri yasaktır).
ABD’de Baltimore Üniversitesinde, bu ülkedeki mevcut küçük ve genetik çeşitlilikten yoksun popülasyonun sayısını artırmak üzere yapay ortamda üretim tekniklerine dair bir araştırma yürütülmüştür. Bazı ABD hayvanat bahçeleri bir konsorsiyum oluşturarak, bu göz alıcı türe dair doğal miras hakkında yerel halkı bilgilendirmek üzere, Madagaskar’daki hayvanat bahçesi Parc Zoologique Ivoloina’da bir sergi kurmuştur. Bu kurbağa hakkında hâlâ çok az şey bilinmektedir ve etkili koruma önlemlerinin alınmasından önce, dağılımı, davranışları ve potansiyel tehditlerle ilgili olarak daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia >
Dyscophus antongilii
