Perak Boynuzlu Kara Kurbağası (Megophrys aceras)

Perak Boynuzlu Kara Kurbağası (Megophrys aceras), Perak Kürek Ayaklı Kara Kurbağası veya Malay Bornuzlu Kurbağası adlarıyla da bilinen, Megophryidae familyasına mensup ve Malay Yarımadası ve Tayland’da görülen bir kurbağa türüdür. Yaygın adı, Malezya’nın Perak eyaletinden ileri gelmektedir.

Görünüşü

Erkeğin burun-kıç uzunluğu 4,8 ila 5,7 cm. ve dişininki 6,7 ila 8,6 cm’dir. Üzerinde dağınık şekilde siğiller bulunan düz ve alçak bir sırta sahiptir ve göz kapaklarının üzerinde kısa çıkıntılar (boynuz) yer alır. Sırt rengi gri ve kahverengiden parlak turuncuya kadar çeşitli renklerde olabilir; gözlerinin arasında da çoğunlukla üçgen bir desen bulunur. Karın bölgesi ise kahverengidir.

Habitatı

Doğal habitatları tropikal nemli ve düşük rakımlı ormanlar ve nemli dağ ormanlarıdır. İribaşlar orman akarsularında gelişim gösterir. Yaygın bir tür olmasına ve IUCN Kırmızı Listesinde ‘Asgari Endişe’ kategorisinde yer alsa da habitat kaybı nedeniyle potansiyel tehdit altındadır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Perak horned toad

Timsah Geko (Tarentola mauritanica)

Timsah Geko (Tarentola mauritanica) Avrupa ve Kuzey Afrika’nın Batı Akdeniz kesimlerinde görülen bir geko türüdür ve Amerika ve Asya’ya da salınmıştır. Özellikle İspanya’da iç bölgelere de girmesine rağmen, ağırlıklı olarak ılıman kıyı bölgelerdeki kentsel alanlarda duvarlarda sıklıkla gözlemlenmektedir. Dayanıklı bir türdür ve 15 cm. uzunluğa ulaşabilir; yumrucukları geniştir ve gekoya (timsah gibi) dikenli zırhlı bir görünüm verir.

İlk olarak 1758 yılında Carl Linnaeus tarafından tanımlanmıştır. Magribi Duvar Gekosu adıyla (ve daha birçok yerel adla) da bilinir.

Görünüşü

Erişkinler, kuyruk dâhil olmak üzere 15 cm. uzunluğa ulaşabilir. Dinç bir gövdesi ve yassı bir kafası vardır. Sırtı, bacakları ve kuyruğu belirgin konik yumrucuklarla kaplıdır. Kopma sonucu yenilenen kuyruğu daha yumuşak olur ve üzerinde yumrucuk bulunmaz. Ağzı geniş, gözleri kapaksız ve göz bebekleri dikeydir. Yanlara doğru genişlemiş iri parmakları vardır. Üzerinde koyu veya açık noktaların bulunduğu kahverengimsi gri veya kahverengi vücut rengine sahiptir. Işığa bağlı olarak renk değişiklikleri görülebilir. Gündüz aktifken rengi gece boyunca olduğuna göre daha koyudur. Çeşitli inşa alanlarında, harabelerde, kayalık alanlarda, ağaç gövdelerinde vs. bulunabilir.

Biyolojisi

Ağırlıklı olarak gececildir veya alacakaranlıkta ortaya çıkar. Ayrıca, özellikle kış mevsiminin sonunda, güneşli günlerde gündüzleri de aktif olur. Sığınağının yakınlarında güneşlenmeyi sever. Böceklerle beslenir ve yılın sıcak aylarında geceleri ışık kaynaklarının civarında gececil böcekleri avlarken görülür. Yılda iki defa, nisan ve haziran aylarında iki adet neredeyse küre biçiminde yumurta yapar; dört ay sonra 5 cm’den küçük yavrular dünyaya gelir. Esaret altında erişkinliğe ulaşması dört beş yılı bulur.

Bu gekonun farklı bölgelere salınması, kurbağaları ve daha küçük kertenkeleleri avlayarak doğal fauna üzerinde etki yapmasına yol açabilir. Ev hayvanı olarak bakılması ve sonrasında bilinçsizce doğaya salınması, ABD’de Florida gibi yerlerde popülasyon kurmasına neden olmuştur.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Tarentola mauritanica

San Jose Cochran Kurbağası (Cochranella euknemos)

San Jose Cochran Kurbağası (Cochranella euknemos), Centrolenidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür. Kosta Rika’nın orta kesimlerinde, Panama’nın güney - güneydoğu kesimlerinde ve Kolombiya’da Batı And Dağları’nda bulunur.

Görünüşü

Erkekleri 2,5 cm. ve dişileri 3,2 cm. burun - kıç uzunluğuna ulaşan, küçük bir kurbağa türüdür. Sırtı mavi - yeşil renktedir ve üzerinde küçük taneli birçok beyazımsı veya sarımsı nokta bulunur. Karın kısmı transparan beyazdır ama kollarının ve bacaklarının alt kısımları daha çok sarıdır. İrisi ise grimsi fildişi rengindedir. Ayakları kısmen perdelidir.

Üremesi

Kosta Rika’da erkekler, mayıs ve kasım aylarında dişilere üreme çağrısında bulunur. Yumurta öbekleri jelatinimsi yapıdadır ve yukarıdan dökülen akarsuların bulunduğu yerlerde bitki yapraklarına dizilirler.

Habitatı ve Korunması

Doğal habitatları nemli ova, dağ eteği ve dağ ormanlarıdır. Ormanların içinde yer alan akarsular boyunca çalılarda ve ağaçlarda görülür. Kolombiya’da 100 ila 1.940 m. rakımlı bölgelerde, başka yerlerde ise daha düşük rakımlarda bulunur.

Panama’da orman kesimi ve Panama Kanalı’nın doğusunda Chytridiomycosis hastalığı nedenleriyle tehdit altındadır. Kosta Rika’da da sayıları azalmıştır ve önemli araştırma çalışmalarına rağmen, bu azalmanın nedenleri henüz bilinmemektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Cochranella euknemos

Dağ Nyalası (Tragelaphus buxtoni)

Dağ Nyalası veya Balbok (Tragelaphus buxtoni), Etiyopya’nın orta kesimlerinde sınırlı bir alan dâhilinde yüksek rakımlı ağaçlık arazilerde bulunan bir antilop türüdür. Nyala'ya (Tragelaphus angasii) olan benzerliğinden dolayı bu ismi almıştır ama günümüzde Kudu (Tragelaphus) ile daha yakın akraba olduğu düşünülmektedir.

Dağ Nyalası, 90 ila 135 cm. omuz yüksekliğine ve 150 ila 300 kg. vücut ağırlığına sahiptir ve erkekler, dişilere göre daha iri yapılıdır. Üzerinde zaman zaman beyaz çizgiler ve benekler bulunan gri - kahverengi kürke sahiptir; kürkü yıllar geçtikçe koyulaşır ve karın kısmı, diğer bölgelere göre daha açık tondadır. Erkekler, bir veya iki defa dönen boynuzlara sahip olur.

Dağ Nyalası, Rift Vadisi’nin güneydoğusunda, Etiyopya’nın dağlık alanlarına özgü bir memelidir. Deniz seviyesinden en az 2.000 m. yükseklikte, zaman zaman da 4.000 m. civarında ağaçlık, fundalık ve çalılık alanlarda bulunmayı tercih eder. Ağırlıklı olarak otlarla ve çalılarla beslenir. Genellikle dört ila altı bireyden oluşan gruplar hâlinde yaşarlar; bazen sayısı on üç ve hatta daha fazla bireye ulaşan geniş gruplar da oluştururlar. Bu gruplar dişiler ve onların yavrularından meydana gelirken, aralarında çoğunlukla bir yaşlı erkek de bulunur.

Yaşayan yaklaşık 2.500 adet Dağ Nyalası vardır. Günümüzde tür üzerindeki başlıca tehdit, habitatlarına çok fazla insanın giriş yapıp buralarda faaliyet yürütmesidir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Mountain nyala

Tepeli Patka (Aythya fuligula)

Üstte erkek ve altta dişi

Tepeli Patka (Aythya fuligula), bir milyona yakın popülasyona sahip, küçük bir dalıcı ördek türüdür.

Görünüşü

Erişkin erkek, yan kısımlarındaki beyazlıklar ve mavi-gri gagası haricinde tamamen siyah renktedir. Başında, yaygın adına neden olan belirgin bir püskülü vardır. Erişkin dişi ise soluk yan kısımları ile birlikte kahverengi renktedir ve diğer dalıcı ördeklerle kolaylıkla karıştırılabilir.

Tepeli Patka, Afrika-Avrasya Göçmen Sukuşları Korunması Sözleşmesinin (AEWA) uygulandığı türlerden biridir.

Dağılımı

Avrasya’nın ılıman ve kuzey kesimleri boyunca geniş bir dağılım gösterir. Zaman zaman da kış aylarında hem ABD hem Kanada kıyılarında görülür. Çakıl çıkartma nedeniyle artan açık su olanağı ve tatlı su midyelerinin yaygınlığı ile eski dağılımının genişlediğine inanılmaktadır. Dağılım gösterdiği alanlar dâhilinde göçebe bir kuştur ve kış aylarında açık sularda büyük sürüler oluştururlar.

Habitatı

Üreme habitatı, yuvasını gizleyebildiği yoğun bir bitki örtüsü barındıran bataklık ve göl civarlarıdır. Ayrıca lagünlerde, deniz kıyılarında ve kuytu havuzlarda da bulunur.

Beslenmesi

Ağırlıklı olarak dalarak ama zaman zaman yüzeyde baş aşağı pozisyonda kalarak beslenir. Yumuşakçaları, sucul böcekleri ve bazı bitkisel besinleri yer.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Tufted duck
Çevirmenin notu: Patka, Anatidae falmayasının Netta ve Aythya cinslerinden bazı kuş türlerinin ortak adıdır.

Yeşil Mantella (Mantella viridis)

Yeşil Mantella (Mantella viridis), Mantellidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür. Madagaskar’a özgüdür. Doğal habitatları subtropikal veya tropikal kurak ormanlar, nehirler, aralıklı akarsular ve yoğun bozuluma uğramış eski ormanlardır. Habitat kaybı nedeniyle tehlike altındadır.

Görünüşü

Küçük bir kurbağadır. Erkekler 22 ila 25 mm. ve dişiler 25 ila 30 mm. uzunluğa ulaşır. Vivaryumlarda bakılmak üzere ticareti yaygın olarak yapılır. Bazı bireylerin renklenmesinde daha çok sarı bulunur. Yüzü siyahtır ve üst dudağının etrafında beyaz bir şerit yer alır. Alt kısmı da mavi beneklerle birlikte siyah renktedir. Dişiler, erkeklere göre daha iri yapılıdır ve daha kare burna sahiptirler. Habitat kaybı ve ev hayvanı ticareti için aşırı şekilde toplanması nedenleriyle türü kritik tehlike altındadır.

Habitatı

Yeşil Mantella, Madagaskar’ın kuzeyinde sınırlı bir bölge dâhilinde yaşar ve 50 ila 300 m. rakımlı kurak ormanlarda görülür.

Beslenmesi

Karıncalar ve meyve sinekleri gibi küçük böcekleri avlar. Ayrıca yumuşak meyveleri de tüketir. Birçok kurbağa gibi suya ihtiyaç duyar ama ağzıyla su içmez. Geçirgen derisi, suyu emme özelliğine sahiptir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Green mantella

Porto Riko Çobanaldatanı (Antrostomus noctitherus)

Porto Riko Çobanaldatanı (Antrostomus noctitherus), Porto Riko’nun güney batısında sınırlı alanlardaki kurak maki ormanlarında bulunan çok nadir bir kuş türüdür.

Mağaralarda bulunan kemiklerinden ve 1888 yılında yakalanan tek bir birey üzerinden tanımlanmıştır. Türünün tükenmiş olduğu ve yakalanan kuşun son birey olduğu düşünülmüştü. Ancak 1961 yılında hâlâ var olduğu keşfedildi; gizemli yapısı ve habitatının araştırılmamış olması nedenleriyle daha öncesinde gözden kaçmıştı.

Günümüzdeki popülasyonunun 1.400 ila 2.000 erişkin bireyden oluştuğu tahmin edilmektedir ve habitatı bozuluma uğramadığı ve istilacı avcılar -firavunfareleri, sıçanlar ve kediler- kontrol altında tutulduğu müddetçe sayılarında azalma olmaması beklenmektedir. ‘Türü tükenme tehlikesi altında’ kategorisinde yer almaktadır çünkü özel habitatı, bozuluma uğramış ve uygun olmayan alanlarla bölünmüştür ve dolayısıyla popülasyonu oldukça dağınık durumdadır.

Yaşadığı alanlar koruma altındadır ve yerel bitki türlerinin yeniden ekimiyle bu alanların birbiriyle bağlantılı hâle getirilmesi amaçlanmıştır. Ancak Guayanilla yakınındaki rüzgâr santrali, Tükenme Tehlikesi Altındaki Türler Yasası’ndan muafiyet elde etmiştir ve rüzgâr türbinlerine çarpma sonucu gerçekleşen ölümlerin türün popülasyonunda %5’e varan ölçüde azalmaya neden olduğu iddia edilmiştir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Puerto Rican nightjar

Balon Kurbağa (Glyphoglossus molossus)

Balon Kurbağa (Glyphoglossus molossus) Microhylidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür. Ayrıca Kör Başlı Kazıcı Kurbağa olarak da bilinir. Glyphoglossus cinsindeki tek türdür.

Dağılımı ve Habitatı

Kamboçya, Laos, Myanmar, Tayland ve Vietnam’da bulunur. Doğal habitatları subtropikal veya tropikal kurak ormanlar, subtropikal veya tropikal nemli ve düşük rakımlı ormanlar, nemli savanalar, aralıklı tatlı su bataklıkları, kırsal bahçeler ve yoğun şekilde bozuluma uğratılmış eski ormanlardır.

Üreme Biyolojisi

Bu iri yapılı kazıcı kurbağa, sucul yumurtalar bırakan kurbağalarla aynı üreme yöntemini izler. Havuzlar ve su birikintileri gibi kısa süreli su kaynaklarında büyük çaplı bir üreme faaliyeti gerçekleşir. Kurbağalar, pigmentlenmiş yumurta katmanları oluşturmak için çoklu çiftleşme pozisyonları alır. Her bir çiftleşmede, yaklaşık altışar saniye süren partiler süresince suya yumurta grupları salınır. Her bir grupta 200 ila 300 yumurta bulunur. Yumurtalardan çıkan iribaşlar, su kolonlarında asılı maddeleri filtreleyerek beslenir.

Durumu

Habitat kaybı ve yiyecek olarak toplanması nedenleriyle tehdit altındadır.

Yiyecek Olarak Tüketilmesi

Bazı bölgelerde bu kurbağa, üreme dönemi boyunca yiyecek olarak tüketilmek üzere doğadan çokça toplanır.

Tayland’da çok popüler bir yiyecek ve geleneksel bir lezzettir. Yerel olarak Ueng pak khuat veya Ueng phao isimleriyle bilinir. Ancak aşırı avlanmaya bağlı olarak ülkenin birçok yerinde popülasyonunda ciddi azalmalar olmuştur. Günümüzde bu kurbağaların üretilip doğal habitatlarına salınmasını amaçlayan projeler yürütülmektedir. Üretimi ilk olarak Haziran 2011’de Lamphun ilinin Mae Tha bölgesinde gerçekleştirilmiştir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Glyphoglossus molossus

Kalın Gagalı Kuzgun (Corvus crassirostris)

Kalın Gagalı Kuzgun (Corvus crassirostris), Afrika Boynuzu’nda (Somali Yarımadası) yaşayan bir kuştur. Bayağı Kuzgun, Kahverengi Boyunlu Kuzgun ve Beyaz Boyunlu Kuzgun ile birlikte, iri kuzgun türlerinden biridir. Avustralya Kuzgunu, Orman Kuzgunu, Küçük Kuzgun, Yelpaze Kuyruklu Kuzgun ve Chihuahua Kuzgunu ise küçük kuzgun türleridir. Kalın Gagalı Kuzgun, 65 cm. uzunluğa ve ortalama 1,5 kg. ağırlığa ulaşır. Yanlamasına basık olan çok büyük bir gagası vardır ve bu, kuşa ayırt edici bir görünüm verir şekilde profilden oldukça kavisli bir gagadır. Gaga siyah renklidir ve beyaz uçludur.

Kafasındaki, boğazındaki ve boynundaki tüyler çok kısadır ve boğazındaki ve göğsünün üst kısmındaki tüylerde yağlı kahverengi parlaklık bulunur. Geriye kalan kısımları ise, ensesindeki beyazlık haricinde, parlak siyah renktedir.

Dağılımı

Dağılımı ve Habitatı

Eritre, Somali ve Etiyopya’da dağılım gösterir. 1.500 ila 3.400 m. yükseklikteki dağlarda ve yüksek platolarda yaşar.

Beslenmesi

Hepçildir ve tırtıllar, hayvan dışkılarında oluşan böcek larvaları, leşler, et parçaları ve insan yiyecekleri ile beslenir. Tahılları yediği de görülmüştür. Dışkılarda yiyecek ararken, dışkıyı karıştırmak ve larvaları ortaya çıkarmak için tırpanlama hareketi yapar.

Yuvalaması

Yuvasını uçurumlardaki ağaçlar üzerine dal parçalarıyla kurar. Yuvada üç ila beş adet yumurta yapar.

Sesi

Sert geniz gaklaması, düşük hırıltılı gaklama, “raven-raven” ve zaman zaman da “dink, dink, dink” gibi sesler çıkarır. Kargagillerin tüm üyeleri gibi Kalın Gagalı Kuzgunun da ses taklit etme özelliği vardır ancak bu davranış doğada nadiren görülür, daha çok esaret altındaki kuzgunlarda kayıt altına alınmıştır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Thick-billed raven
İlgili makale: Kuzgunun Kültürel Tasvirleri

Berberi Yer Sincabı (Atlantoxerus getulus)

Berberi Yer Sincabı (Atlantoxerus getulus), Sciuridae familyasına mensup bir kemirgen türüdür. Atlantoxerus cinsindeki tek türdür. Batı Sahra, Cezayir ve Fas’a özgüdür ve sonradan Kanarya Adaları’na salınmıştır. Doğal habitatları subtropikal ve tropikal kurak makilikler, ılıman çayırlar ve kayalık alanlardır ve buralarda koloniler hâlinde çukurlar kazarak yaşarlar. İlk defa 1758 yılında Linnaeus tarafından tanımlanmıştır.

Görünüşü

Berberi Yer Sincabı 16 ila 22 cm. vücut uzunluğuna sahip, küçük bir türdür ve kuyruk uzunluğu da bu kadardır. 350 gr. ağırlığa ulaşabilir ve kısa tüyleri vardır. Genel rengi grimsi kahverengi veya kırmızımsı kahverengidir ve her iki tarafından uzanan beyaz çizgileri vardır ve bazen omurgası boyunca uzanan bir çizgisi daha bulunur. Karın bölgesi soluk gridir ve kuyruğunda uzunlamasına siyah ve gri şeritler yer alır.

Kuzeybatı Afrika'daki Dağılımı

Dağılımı

Atlas Dağları’nın denize dönük kesimi boyunca Batı Sahra, Fas ve Cezayir’de Berberi Kıyısı’nda dağılım gösterir ve 1965 yılında Kanarya Adaları’ndan olan Fuerteventura Adası’na da salınmıştır. Afrika’da Sahra’nın kuzeyinde yaşayan tek sincap türüdür. Kurak kayalık arazilerde yaşar ve yaklaşık 4.000 metreye kadar olan dağlık bölgelerde bulunur.

Biyolojisi

Koloni kuran bir hayvandır ve çukurlarda aile grupları hâlinde yaşarlar. Suya erişebileceği noktalarda bulunma ihtiyacındadır ama sulak arazilerde yaşamaz. Beslenmek için sabah ve akşam saatlerinde dışarı çıkma eğilimi gösterir ve gündüz sıcağında çukurunda dinlenir. Bitkisel besinleri tüketir ve menüsünün temel kısmını Argan Ağacının (Argania spinosa) meyveleri ve tohumları oluşturur. Eğer birey sayısı artarsa ve yiyecek kıt hâle gelirse, göç edebilir. Dişiler yılda iki defa dörde varan sayıda yavru dünyaya getirir.

Durumu

Berberi Yer Sincabı popülasyonunun sabit olduğu düşünülmektedir ve 2.000 metre yüksekliğe kadar yaygındır ama daha yüksek rakımlarda yer yer görülürler. Ayrıca dağılım gösterdiği bölgenin doğu ucunda sayıları daha azdır. IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Asgari Endişe’ kategorisinde listelenmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Barbary ground squirrel

Sepet Mantarı (Ileodictyon cibarium)

Sepet Mantarı veya Beyaz Sepet Mantarı (Ileodictyon cibarium) Phallaceae familyasına mensup saprobik bir türdür. Yeni Zelanda’ya özgü bir mantardır. Aralıklı veya kafesli dallara sahip yuvarlak ya da oval bir topa benzer. Genç mantarlar yenilebilirken, erişkinler kötü kokuludur ve dış yüzeyleri spor içeren sümüksü bir tabaka ile kaplı olur.

Görünüşü

Volvanın açılmasından önce mantar, yumurta şeklindedir ve rengi beyaz veya grimsidir. Açılmanın ardından, beyazımsı sepet yapısına ulaşır.

Habitatı

Bu mantar; ağaç döküntülerinde, çimenlik alanlarda, bahçelerde ve işlenmiş topraklarda tek başına veya küme hâlinde yetişir.

Yenilebilirliği

Genç volva yenilebilirdir ama pek lezzetli olmaz.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Ileodictyon cibarium

Parson Bukalemunu (Calumma parsonii)

Parson Bukalemunu (Calumma parsonii) Madagaskar’ın doğusu ve kuzeyindeki nemli bakir ormanların izole kesimlerine özgü olan, iri bir bukalemun türüdür. CITES'in (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) II. kategorisinde yer almaktadır. Madagaskar’da yaşayan birçok bukalemun türünde olduğu üzere, ülke dışına çıkarılması yasa dışıdır.

Görünüşü

Dünyadaki en iri bukalemunlar arasındadır. Erkekler, iki siğilli boynuz oluşturur şekilde gözlerinin üzerinden burnuna uzanan çıkıntılara sahiptir. Tanımlı iki alt türü vardır: Daha yaygın olan Calumma p. parsonii, 68 cm. uzunluğa ulaşabilir ve bu alt türde sırt çıkıntısı yoktur. Calumma p. cristifer ise 47 cm. uzunluğunda olur ve sırtında küçük bir çıkıntıya sahiptir. Aday alt türler de dâhil olmak üzere, dağılım gösterdiği bölgede birkaç renk varyetesi mevcuttur ama ideal biçimlerin veya farklı alt türlerin olup olmadığı belirsizdir. “Turuncu gözlere” ve “beyaz dudaklara” sahip erkekler, görece küçüktür ve genel olarak yeşil veya turkuvaz renktedirler ama sarı veya turuncu göz kapaklarına sahiptirler. “Sarı dudaklara” sahip erkekler daha iri yapılıdır ve genel olarak yeşil veya turkuvaz renktedirler ama ağızlarında sarı kenarlar bulunur. “Sarı dev” erkekler oldukça büyüktür ve genel vücut rengi sarımsıdır. “Yeşil dev” erkekler ise genel olarak yeşil renktedir. C. p. cristifer erkekleri de yeşil veya turkuvazdır. Her iki alt türün dişileri, erkeklere göre daha küçük yapılıdır ve genel olarak yeşilimsi, sarımsı veya kahverengimsi olurlar.

Üremesi

Madagaskar'daki Dağılımı

Esaret altında dişiler her defasında elliyi bulan sayılarda yumurta yapar; yumurtaların çatlaması iki seneyi bulabilir. Dişinin üreme döngüsü, sadece iki yılda bir yumurtlamaya olanak verir. Yumurtadan yeni çıkan yavrular, kendilerini yeraltındaki yuvadan çıkarabilecek şekilde bağımsız hareket edebilir. Yuva kazılır, yumurtalar dizilir ve yuva kapatılır; dişinin görevi burada sona erer. Erkekler ise yavru bakımıyla ilgili herhangi bir katkıda bulunmaz.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Parson's chameleon

Goeldi Marmoseti (Callimico goeldii)

Goeldi Marmoseti (Callimico goeldii) Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador ve Peru’nun Yukarı Amazon Havzası kesimlerinde yaşayan bir Yeni Dünya maymunudur. Callimico cinsinde sınıflandırılmış tek marmosettir ve zaman zaman cins adıyla da anılabilir.

Goeldi Marmoseti, siyahımsı veya siyahımsı kahverengi renklenmeye sahiptir ve kafası ve kuyruğunda kırmızı, beyaz veya gümüşi kahverengi vurgular bulunabilir. Vücudu 20 ila 23 cm. ve kuyruğu 25 ila 30 cm. uzunluğunda olur.

İlk kez 1904 yılında sınıflandırılmıştır. Eski sınıflandırma şemalarında zaman zaman Callimiconidae familyasına ve zaman zaman diğer marmoset ve tamarinlerle birlikte Cebidae familyasına bağlı Callitrichinae alt familyasına yerleştirilmişti. Yakın zamanda Callitrichinae alt familyası, Callitrichidae familyasına aktarılmıştır ve bu tür, günümüzde bu familyaya mensuptur.

Dişiler 8,5 ayda ve erkekler 16,5 ayda cinsel olgunluğa erişir. Hamilelik süresi 140 ila 180 gündür. Diğer Yeni Dünya maymunlarının aksine yılda iki defa yavru doğurma özelliğine sahiptir. Callitrichidae familyasındaki diğer birçok türde anne çoğunlukla ikiz doğururken, bu türde anne tek yavru doğurur. Doğumun ardından iki üç hafta süresince anne bakıcılık görevini, baba ise bakıcılık dışındaki diğer birçok sorumluluğu üstlenir. Yavru yaklaşık 65 gün sonra sütten kesilir. Popülasyon içerisinde dişiler sayıca erkeklerin iki katıdır. Esaret altındaki yaşam süresi ise yaklaşık 10 yıldır.

Güney Amerika'daki Dağılımı

Goeldi Marmoseti, orman altındaki yoğun çalılıklarda gezinmeyi tercih eder; muhtemelen bu nedenle, uygun olmayan bitki örtüsü tarafından birbirinden ayrılmış uygun habitat parçalarında yaşayan gruplar olarak, nadir görülürler. Yağmurlu mevsimde diyetlerini meyveler, böcekler, kertenkeleler, kurbağalar ve yılanlar oluşturur. Kurak mevsimde ise mantarlarla beslenir ki bu besin kaynağına bağlı olduğu bilinen tek tropikal primattır. Zamanlarının çoğunu dip dibe geçiren aşağı yukarı altı bireyden oluşan küçük sosyal gruplar hâlinde yaşarlar ve tiz sesler çıkararak iletişim hâlinde kalırlar. Ayrıca tamarinlerle çok türlü gruplar oluşturdukları da bilinmektedir.

Adını, kendisini keşfeden İsviçreli doğa bilimci Emil August Goeldi’den almıştır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Goeldi's marmoset

Peters Cüce Kurbağası (Engystomops petersi)

Peters Cüce Kurbağası (Engystomops petersi), Leptodactylidae familyasına mensup bir kurbağa türüdür. Kolombiya, Ekvador ve Peru’nun Amazon kesimlerinde görülür.

Görünüşü

Görece küçük bir kurbağadır. Erkekler 2 ila 3 cm. ve dişiler 2,5 ila 4 cm. burun kıç uzunluğuna sahip olur. Sırt renklenmesi değişiklik gösterir. Sırt derisi siğillidir; sırtında dağınık şekildeki iri kabarcıkların etrafında küçük kabarcıklar bulunur.

Habitatı

Yaşadığı bakir ve ikincil ormanlarda ve orman kenarlarında yaygın olarak görülür. Karasal bir kurbağadır ve çoğunlukla yaprak dökünlerinde yaşar. Sadece termitlerle beslenir.

Üremesi

Üremesi, yağmurlu mevsim boyunca geçici su birikintilerinde ve yavaş akıntılı akarsularda gerçekleşir. Yumurtalar, köpük yuvalar içerisine konulur ve iribaşlar, su içerisinde gelişim gösterir.

Korunması

Habitat kaybı nedeniyle yer yer tehdit altındadır ama genel olarak koruma altındaki bölgelerde dağılım gösterir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynaklar: Wikipedia ve iucnredlist.org

Gözlüklü Deniz Ördeği (Somateria fischeri)

Erkek

Gözlüklü Deniz Ördeği (Somateria fischeri), Alaska ve Kuzeydoğu Sibirya kıyılarında üreyen, iri bir deniz ördeğidir.

Tundra üzerinde denize yakın şekilde yuvasını kurar ve yuvaya beş ila dokuz yumurta bırakılır. Suya dalış yaparak kabuklular ve yumuşakçaları avlar. Kışladığı yerler hakkında çok az bilgi vardır ama uydu izleme sistemi ile, mart ve nisan ayları boyunca Bering Denizi’ndeki St. Lawrence Adası’nın yaklaşık 100 km. güneybatısında büyük sürüler gözlemlenmiştir. Bu bölgede, ördeklerin dalış yaparak beslendiği yaklaşık 60 m. derinlerdeki çökeltinin altında çok sayıda çift kabuklu canlı bulunmaktadır.

52 ila 57 cm. uzunluğundaki Bayağı Deniz Ördeğinden biraz daha küçük yapılıdır. Erkek, açık şekilde siyah gövdeye, beyaz sırta ve sarı - yeşil kafaya sahiptir; büyük yuvarlak beyaz göz lekesi, türe yaygın adını verir. Erkeğin ötüşü zayıf bir mırıldanma gibiyken, dişininki sert bir vaklamadır.

Dişi

Dişi parlak kahverengi renktedir ama benzer büyüklük ve yapıdaki diğer deniz ördekleri haricinde, tüm ördeklerden rahatlıkla ayırt edilebilir. Soluk renkli gözlükleri açıkça görülür. Genç bireyler ve yanık kalan erişkin erkekler, görünüş açısından dişiye benzer.

ABD’de ‘Federal Olarak Tehlike Altında’ kategorisinde listelenmektedir ve avlanması yasaktır.

Bilimsel adı, Alman bilim adamı Johann Fischer von Waldheim’dan ileri gelmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Spectacled eider

Araripe Manakini (Antilophia bokermanni)

Erkek

Araripe Manakini (Antilophia bokermanni), manakinler (Pipridae familyası) arasında türü kritik tehlike altında olan bir kuştur. 1996 yılında keşfedilmiş ve 1998 yılında bilimsel olarak sınıflandırılmıştır.

Görünüşü

Birçok manakinde olduğu üzere, erkek ve dişi arasında tüy renkleri açısından keskin bir farklılık vardır. 14,5 cm toplam uzunluğu ile görece iri ve uzun kuyruklu bir manakindir. Göz alıcı görünüşe sahip erkek, ağırlıklı olarak beyaz tüylere sahiptir. Beyaz kanat tüyleri haricinde kanatları, kuyruğu gibi siyahtır. Perçeminden başlayarak tepesi boyunca sırtının ortasında kadar devam eden parlak kırmızı renklenmesi vardır. Dişi ise ağırlıklı olarak zeytin yeşilidir ve alt kısımları soluk yeşildir. Dişinin perçemi de zeytin yeşilidir.

Dağılımı

Brezilya’nın kuzeydoğusundaki Ceará eyaletinde bulunan Chapada do Araripe’ye (Araripe dağlık bölgesi) özgüdür. Bu bölge, sadece 50 kilometre uzunluğunda ve 1 kilometre genişliğindedir; etkin üreme alanı ise sadece 1 km2’dir ve burada bir eğlence parkı bulunmaktadır. Balneario das Caldas yakınlarındaki çalışmalarda herhangi bir birey tespit edilmemesine rağmen, muhtemelen daha geniş bir dağılıma sahiptir.

Dişi

İlgili Tehditler

2000 yılında popülasyonunun elli bireyden az olduğu tahmin ediliyordu ve Brezilya ve dünyadaki en nadir kuşlardan biri olduğu düşünülüyordu. O tarihten sonra sadece üç erkek ve bir dişi tespit edildi. 2003 yılında tahminler daha iyimserdi ve BirdLife International, popülasyonun 49 ila 250 bireyden oluştuğu tahmininde bulundu. 2004 yılında, tespit edilen 43 erkeğe dayanılarak doğada 250’den az birey olduğu tahmin edildi. Ne yazık ki 2000 yılında Nascente do Farias’ta, yüzme havuzlarına ve alfalt yollara sahip bir eğlence parkı inşa edilmişti ve habitatının büyük kısmı zarar görmüştü. Bu bölgedeki ağaçlar kesilerek yerlerine muz ağaçları dikilmişti.

16 Ağustos 2008 tarihinde İngiltere Peterborough’da düzenlenen BirdLife International ünlüler konferansında, Sir David Attenborough’nun bu nadir kuşun korunmasına yardımcı olmak üzere fonların desteklenmesi hususunda Araripe Manakinini destekleyeceği açıklandı. Şu anda yaklaşık 500 çift Araripe Manakini bulunmaktadır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Araripe manakin

Domuz Burunlu Molina Kokarcası (Conepatus chinga)

Domuz Burunlu Molina Kokarcası (Conepatus chinga), potansiyel avcılardan korunmak için kötü kokulu bir sıvı fışkırtan koku bezleriyle, yaygın kokarcaya benzer. Fakat ayrıca, yaşadığı çevrede korunmasını sağlayacak şekilde çıngıraklı yılan zehrine karşı direnç de gösterir. Ayırt edici ince beyaz desenleri ve pembe, domuz burnu gibi, etli bir burnu vardır.

Dağılımı ve Habitatı

Güney Amerika’nın orta ve güney kesimleri boyunca dağılım gösterir; Şili, Peru, Arjantin’in kuzeyi, Bolivya, Paraguay, Brezilya’nın güneyi ve Uruguay’da bulunur. Esasen Pampas biyomu olarak tanımlanan ılıman bölgeler ve açık alanlara bağlıdır ve açık bitkili alanlarda, bodur ormanlarda ve eğimli kayalık alanlarda yaşamayı tercih eder.

Güney Amerika'daki Dağılımı

Popülasyonu

Domuz Burunlu Molina Kokarcaları genel olarak yalnız başlarına yaşar ve her 3,5 km2’ye yaklaşık altı kokarca düşer. Ağırlıklı olarak izole alanlarda yaşamalarında rağmen, üreme amacıyla geçici olarak bir araya gelirler.

Beslenmesi

Daha çok geceleri yiyecek arayan ve kuşları, küçük memelileri, yumurtaları, böcekleri, yaprakları ve meyveleri tüketen bir kokarcadır. Diş yapısı diğer birçok memelininkinden farklıdır; köpek dişlerinin temelde öğütücü fonksiyonda olmasıyla hepçil beslenmeye uyumludur.

Korunma Durumu

IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Asgari Endişe’ kategorisinde yer almaktadır. İnsanların araziyi kötü kullanması ve tarım ve hayvancılık faaliyetleri nedenleriyle oluşan habitat bozulumu ve parçalanması, türü tehdit eden başlıca etmenlerdir. Ayrıca yeni yol planlamalarından ve yol kazalarından da etkilenir. Tüm bu tehditler nedeniyle insan yapımı binaların ve çitlerin etrafında artık daha fazla görülmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Molina's hog-nosed skunk

Hırsız Kurbağa (Craugastor raniformis)

Hırsız Kurbağa (Craugastor raniformis), Craugastoridae familyasına mensup bir kurbağa türüdür. Kolombiya ve Panama’da görülür. Hem rakımı düşük nemli ormanlarda hem de 1.500 metre rakıma kadar olan nemli dağ ormanlarında yaygın olarak bulunur. Ayrıca sulak çayırlıklarda da yaygındır. Dahası, Kolombiya’da Pasifik kıyılarındaki terk edilmiş tarım arazilerinde yaşayan baskın kurbağalardan biridir.

Görünüşü

Oldukça sivri bir burna sahip, görece büyük bir kurbağadır. Erişkin dişiler, 5,2 ila 7,4 cm. burun - kıç uzunluğu ile, 2,7 ila 4,3 cm. uzunluğa sahip olan erkeklere göre daha iri yapılıdır.

Davranışı ve Üremesi

Gündüz saatlerinde, orman zeminindeki yaprak örtüsünün arasında gizlenir. Gece ise yerden 2,5 m. ve daha fazla yüksekliğe sahip bitkilere tırmanabilir. Erkekler ve genç bireyler, dişilere göre daha yüksek yerlere çıkabilir. Erkek, “ha ha ha ha” şeklinde bir ses çıkarır.

Dişinin, yumurtalarını koruduğu gözlemlenmiştir. Craugastor cinsindeki diğer türlerde de olduğu üzere, su dışına, çatladığında içinden doğrudan küçük kurbağacıklar çıkan yumurtalar dizer. Yumurtalara gözcülük edilmesi yumurtaları muhtemelen avcılara ve mantarlaşmaya karşı korumaktadır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Craugastor raniformis

Kalın Kuyruklu Geko (Underwoodisaurus milii)

Kalın Kuyruklu Geko (Underwoodisaurus milii), Gekkonidae familyasına mensup bir geko türüdür. Havlayan Geko adıyla da bilinir. Yaygın isimleri kendisine, belirgin şekilde kalın kuyruğu ve kendisini savunmak için çıkardığı keskin ses nedeniyle verilmiştir.

Görünüşü

Kalın Kuyruklu Geko, kırmızımsı - kahverengi vücut rengine, beyaz şeritlere, sarı noktalara ve soluk renkli karna sahiptir. Çoğunlukla 12 ila 14 cm. uzunluğa ulaşır. Tehdit edildiğinde sırtını kabartır ve “havlar”.

Davranışı

Avustralya’nın güneyi boyunca kayalık alanlarda görülür ve Avustralya’da yaşayan diğer birçok geko türüne göre soğuğa biraz daha dayanıklıdır. Gececildir ve gündüz saatlerini kayaların altında veya çukurlarda saklanarak geçirir. Ağırlıklı olarak böceklerle beslenir.

Sürüngenlerde çok sık rastlanmayan şekilde, gündüz saatlerinde dinlenme yerlerinde topluluklar oluştururlar. Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan bir araştırma göstermiştir ki bu davranış, benzer şartlar altında tek başına duran gekolarda olandan daha yüksek toplu ısıl eylemsizlikle (Daha sıcak kalırlar.) sonuçlanmaktadır. Aynı araştırma sonucunda, toplanmaya neden olan nedenler arasında fizyolojik faydaların, diğer tür sosyal davranışların gelişiminden üstün olabildiği ileri sürülmektedir.

Kalın Kuyruklu Geko ve diğer bazı geko türleri, beslenmenin ardından çoğunlukla gözlerini yalama davranışı sergiler; bunu muhtemelen gözlerini temiz tutmak için yaparlar.

Korunma Durumu

Ne IUCN Kırmızı Listesi’nde yer almaktadır ne de Avustralya EPBC Yasası 1999 kapsamındadır; Avustralya’nın en azından bazı eyaletlerinde, uygun bir belge ile ev hayvanı olarak bakılabilmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Underwoodisaurus milii

Güney Viskaçası (Lagidium viscacia)

Güney Viskaçası (Lagidium viscacia), Chinchillidae familyasına mensup bir kemirgen türüdür. Arjantin, Bolivya, Şili ve Peru’da görülür. Dağların kayalık kesimlerinde, küçük gruplar hâlinde yaşarlar. Uzun kulakları ve arka bacakları vardır ve uzun gür kuyruğu haricinde tavşana benzer.

Görünüşü

Güney Viskaçasının üst kısımları sarımsı - gridir, alt kısımları soluk renktedir ve gür kuyruğu siyah uçludur. Kürkü vücudu üzerinde uzun ve yumuşak, kuyruğu üzerinde kalındır. Uzun tüylerle kaplı uzun kulaklarının kenarları beyazdır ve hem kısa ön bacaklarında hem uzun arka bacaklarında, ayaklarında dört parmak bulunur. Ayak tabanlarında etli kısımlar vardır ve çevikliği ile birlikte, kaya yüzeyleri üzerinde kolaylıkla hareket edebilir. Erişkin bir Güney Viskaçasının ağırlığı yaklaşık 3 kg’dir.

Dağılımı ve Habitatı

Arjantin’in batı, Peru’nun güney ve Bolivya’nın batı ve orta ve Şili’nin kuzey ve orta kesimlerindeki dağlık alanlarda bulunur. Deniz seviyesinden 2.500 ila 5.100 metre yükseklikte, bitki örtüsünün kıt olduğu kayalık alanlarda ve uçurumların civarında yaşar.

Davranışı

Güney Viskaçası kış uykusuna yatmaz ve ağırlıklı olarak şafağın hemen sonrasında ve akşam saatleri aktiftir. Bu saatlerde başta çimen ve yosun olmak üzere bitkisel besinleri tüketmek üzere yeraltındaki saklanma yerlerinden dışarı çıkar ve ayrıca likenleri de yer. Günün bir bölümünü güneşlenmek, temizlenmek veya dinlenmek için bir kaya üzerinde geçirir. Koloni kurarlar ve tehlike anında yeraltına saklanabilecekleri şekilde kayalıklardan fazla uzaklaşmazlar. Birbirleriyle iletişim kurmak üzere çeşitli sesler çıkarırlar. And Dağ Kedisi (Leopardus jacobita) tarafından avlanırlar ve bu kedinin menüsünde önemli bir yer teşkil ederler.

Çiftleşme, yılın son çeyreğinde gerçekleşir. Hamilelik süresi yaklaşık 130 gündür ve doğumda, gözleri açık ve tamamen kürklü biçimde bir (veya bazen iki) yavru dünyaya gelir; yavru doğar doğmaz annesinden bağımsız hareket edebilir. Yavru(lar) yaklaşık sekiz hafta boyunca süt emer ama doğumdan birkaç saat sonra süt dışında besinler de tüketir(ler). Ortalama yaşam süresi bilinmemektedir ama bir bireyin, esaret altında on dokuz yıl yaşadığı gözlemlenmiştir.

Durumu

Yaygın ve bol bulunan bir türdür ama kötü hava şartları yüzünden popülasyonunda geniş dalgalanmalar olabilir. Eti ve kürkü için insanlar tarafından da avlanır ama bu, sayılarında belirgin azalmalara neden olmamaktadır. IUCN Kırmızı Listesi’nde ‘Asgari Endişe’ kategorisinde listelenmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Southern viscacha

Beyaz Tepeli Kız Kuşu (Vanellus albiceps)

Beyaz Tepeli Kız Kuşu (Vanellus albiceps), orta büyüklükte bir kız kuşudur. Tropikal Afrika genelinde, çoğunlukla da büyük nehirlerin kıyılarında bulunur.

Görünüşü

Benzersiz bir görünüşü vardır. Kanatları ve kuyruğu, göz alıcı biçimde siyah beyaz renktedir ve sırtı kahverengi ve alt kısımları beyazdır. Kafası özellikle dikkat çekicidir; ağırlıklı olarak gridir ama tepesi ve alnı beyazdır. Göz halkaları, bıyığı ve bacakları ise sarıdır. Dişiler, erkekler ve yavrular, benzer görünüşe sahiptir.

Davranışı

Nehirlerin yanında açık kum veya çakıllık üzerinde üreyen bir kız kuşudur. Yerde açılan küçük bir çukura iki veya üç yumurta bırakılır. Yuva ve yavrular, su aygırları dâhil olmak üzere yaklaşan canlılara karşı gürültülü ve agresif biçimde savunulur.

Ağırlıklı olarak böceklerle ve diğer küçük omurgasızlarla beslenir. Üreme dönemi haricinde çoğunlukla küçük sürüler hâlinde yemlenirler.

Durumu

Beyaz Tepeli Kız Kuşu, Afrika-Avrasya Göçmen Sukuşları Korunması Sözleşmesinin (AEWA) uygulandığı türlerden biridir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > White-crowned lapwing

Carrikeri Soytarı Kurbağası (Atelopus carrikeri)

Carrikeri Soytarı Kurbağası (Atelopus carrikeri), Bufonidae familyasına mensup bir kara kurbağası türüdür. Yaklaşık 5 cm. uzunluğundadır ve bazı popülasyonlarında turuncu renklenme olmasına rağmen genel olarak siyahtır. Kolombiya’nın kuzeyindeki Sierra Nevada de Santa Marta Dağları’na özgüdür. Chytridiomycosis hastalığı (Batrachochytrium dendrobatidis mantarı) ve insanların tarım için habitatını bozuluma uğratması nedenleriyle türü kritik tehlike altındadır.

Sınıflandırılması

Bu tür ilk olarak, 1914 yılında M. A. Carriker, Jr. tarafından toplanan bireyler üzerinde 1916 yılında çalışma yapan Alexander G. Ruthven tarafından sınıflandırılmıştır.

Görünüşü

Yaklaşık 5 cm. uzunluğundadır. En az iki renk varyetesi vardır; daha nadir olan turuncu renkli popülasyonu kısa zaman önce yeniden keşfedilmiştir. Ancak bu kurbağa genel olarak, karın bölgesindeki hafif açık tonlara rağmen tamamen siyah renktedir. Erişkin bireylerin derisi, yan kısımlarındaki dikensi siğiller haricinde düzdür. Bu siğillerin kapladığı alan, bazı bireylerde gözlerden kollara kadar, bazılarında ise gözlerden kalça kemiklerine kadar devam eder. Bazılarının ise tüm vücudu siğillerle kaplıdır. Genel olarak kısa bacakları ve yuvarlak el ve ayak parmakları vardır. El parmakları perdeli değildir, ayak parmakları ise geniş perdelidir.

Dağılımı ve Habitatı

Kolombiya’nın kuzeyinde, yaklaşık 627 km2‘lik bir alana özgüdür. Doğal habitatları And altı ve And bulut ormanları ve dağ tundralarıdır. Ayrıca kar kaplı alanlarda da hayatta kaldığı bilinmektedir. Deniz seviyesinden 2.350 ila 4.800 m. yükseklikte görülür. Uyumluluğu vardır ama tarım faaliyetlerinin neden olduğu habitat kaybı, kendisi için bir tehlikedir.

Ekolojisi

Yumurtalarını dağ akarsularındaki havuzlara bırakır ve iribaşlar buralarda gelişim gösterir.

Korunması

Eskiden yaygınken, şu anda tarım faaliyetleri yüzünden habitat kaybı, ekinlerin gaz ile dezenfekte edilmesi, iklim değişikliği ve en önemlisi Chytridiomycosis hastalığı (Batrachochytrium dendrobatidis mantarı) nedenleriyle türü kritik tehlike altındadır. Popülasyonunda %80’den fazla azalma olduğu tahmin edilmektedir. 14 yıllık bir yokluğun ardından, 2008’in ilk aylarında bir Atelopus Projesi ekibi tarafından yeniden keşfedilmiştir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Guajira stubfoot toad

Namaqua Kumrusu (Oena capensis)

Erkek

Namaqua Kumrusu (Oena capensis), küçük yapılı bir kumru türüdür. Oena cinsindeki tek türdür.

Görünüşü

22 cm. uzunluğa, 28 ila 33 cm. kanat açıklığına ve 40 gr. ağırlığa sahip, küçük bir kumrudur. Çok uzun siyah kuyruğu vardır. Büyüklüğü ve şekli itibariyle Muhabbet Kuşundan  (Melopsittacus undulatus) biraz daha büyük yapılıdır. Beyaz karın bölgesi dışında tüyleri ağırlıklı olarak gridir ve uçarken görülebilen kestane rengi kanat tüyleri vardır.

Erişkin erkek; siyah yüze, boğaza ve göğse ve sarı ve kırmızı gagaya sahiptir. Erişkin dişide ise siyahlıklar bulunmaz ve gri gaganın dip kısmı kırmızı olur. Genç bireylerin kanatları ve omuzları üzerinde koyu lekeler yer alır.

Dağılımı ve Habitatı

Sahra altı Afrika’da ve Madagaskar’da yaygın bir dağılıma sahiptir ve Arabistan Yarımadası’nda, İsrail’in güneyinde ve Ürdün’de de görülür. Akasya ve çalıların bulunduğu çöl bölgelerinin civarında bulunur.

Davranışı

Daha çok zemin üzerinde vakit geçirir ve çoğunlukla açık alanlarda ve yol kenarlarında yiyecek arar. Neredeyse tamamen, hasırotları ve yabani otlar gibi bitkilerin tohumlarıyla beslenir. Sosyal değildir ve yalnız veya eşler hâlinde olmayı tercih ederler; ancak su kaynakları etrafında kalabalıklar oluştururlar. Hızlı uçar ve yere yakın uçma eğilimindedir. Yuva, bir çalının içerisine yapılır ve dişi, iki yumurta yapar. Kuluçka süresi 16 gündür ve dişi gece boyunca ve sabahın erken saatlerinde, erkekse sabahtan akşama kadar yuvada yumurtaların üzerinde kalır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Namaqua dove

Geniş Kuyruklu Geko (Phyllurus platurus)

Geniş Kuyruklu Geko veya Yaprak Kuyruklu Güney Gekosu (Phyllurus platurus), Avustralya’da Sydney Havzası’nda yaygın olarak görülen bir gekodur. Büyük kuyruğu, avlanmasını önlemek için sahte hedef olarak kullanılır. Kuyruk ayrıca yağ depolamak açısından da işlev görür. Çevik bir gece avcısı olarak zararlı böceklerle mücadelede fayda sağlar. Ayrıca harika bir ev hayvanı da olabilir.

Görünüşü

Burundan kıça kadar 9,5 cm. uzunluğundadır. Toplam uzunluğu ise 15 cm. olabilir. Kahverengimsi vücut rengine ve basık bir vücut ve kuyruk yapısına sahiptir.

Habitatı

Sydney’in yakınlarındaki kayalık alanlarda yaşar, özellikle de kum taşı yüzeylerinde görülür. Ancak yerleşim yerlerine de kolayca uyum sağlar; kiremitlerin arasında, barakalarda, odunluklarda ve garajlarda kendisine yurt edinir.

Beslenmesi

Örümcekler, güveler ve kınkanatlılar gibi eklembacaklıları avlar.

Üremesi

Bir kovuğun içerisine, bir seferde bir veya iki yumurta bırakılır. Yavrular, sekiz ila on haftada yumurtadan çıkar.

Ev Hayvanı Olarak Bakımı

Bakımı kolay olarak değerlendirilen bir türdür. Avustralya’da Geniş Kuyruklu Geko sahibi olmak için bir lisans almak gereklidir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Broad-tailed gecko

Klipspringer (Oreotragus oreotragus)

Klipspringer (Oreotragus oreotragus), Afrika’da yaşayan küçük bir antilop türüdür.

İsmi

Klipspringer kelimesi, Afrikancada “kaya atlayıcısı” anlamına gelmektedir. Bu antilop ayrıca “Afrika Kaya Antilobu” olarak da anılır.

Dağılımı ve Habitatı

Fynbos bitki örtüsünün bulunduğu Ümit Burnu’ndan başlayarak, ağaçlık ve çayırlıklarda kayalık alanların bulunduğu Güney Afrika kesimlerinde; kuzeye doğru Doğu Afrika boyunca ve Etiyopya’nın yüksek dağlık kesimlerinde dağılım gösterir.

Görünüşü

Toynakları

Omuz seviyesinde yaklaşık 58 cm. yüksekliğe ulaşan Klipspringer, diğer birçok antiloptan daha küçük yapılıdır. Toynaklarının ucu üzerinde durur ve 3 cm. çapındaki bir madeni Kanada doları büyüklüğündeki bir kaya parçasına dört toynağını birden sığdırabilir (Bu özelliği ona kayalar üzerinde muazzam bir hareket kabiliyeti sağlamaktadır). Erkeğin boynuzları çoğunlukla 10 ila 15 cm. uzunluğunda olur. Doğu Afrika popülasyonlarında dişilerin de boynuzları vardır.

Kalın ve yoğun tüylü, siyah beyaz kırçıllı kürkü ile Klipspringer, çoğunlukla bulunduğu kayalık ortamla tam bir uyum içerisindedir. Ancak kayalar ve uçurumlar üzerindeki çeviklikleri o kadar iyidir ki en tehlikeli düşmanları kartallar ve insanlardır; dolayısıyla kamuflajları, diğer birçok antilop türündeki kadar yüksek önem taşımaz.

Potansiyel Avcıları

Klipspringer; leoparlar, karakulaklar, kartallar ve insanlar tarafından avlanır.

Beslenmesi

Otçuldur ve dağlık ve kayalık bölgelerde yetişen bitkileri yer. Doğada tükettiği bitkiler yaşaması için gerekli olan suyu içerdiğinden, asla su içme ihtiyacı duymaz.

Davranışı

Sürüler oluşturmak yerine çiftler hâlinde gezerler. Eşler bir ömür boyu beraberdir ve hayatlarının büyük kısmını birbirlerine yakın olarak geçirirler. Eşlerden biri beslenirken, diğeri avcılara karşı tetikte kalır.

Çiftleşme dönemi eylülden ocağa kadar sürer. Hamilelik süresi ise yaklaşık 214 gündür.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Klipspringer

İnka Deniz Kırlangıcı (Larosterna inca)

İnka Deniz Kırlangıcı (Larosterna inca), Sternidae familyasına mensup bir deniz kuşudur. Larosterna cinsindeki tek türdür.

Bu benzersiz görünümlü kuş, Peru ve Şili kıyılarında ürer ve dağılımı Humboldt akıntısıyla ilişkilidir. Nadiren Ekvador’un güneybatı kıyısına göç eder. Koyu gri vücudu, kafasının iki tarafına uzanan beyaz bıyıkları ve kırmızı gagası ve ayakları vardır.

Görünüşü

Yaklaşık 40 cm. uzunluğa ulaşan, iri bir deniz kırlangıcıdır. Görünüş açısından cinsiyetler arasında fark yoktur. Erişkin bireyler ağırlıklı olarak barut rengindedir ve yüzünde ve kanatlarının kenarında beyaz kısımlar bulunur. İri gagası ve bacakları koyu kırmızıdır. Genç bireyler ise mor - kahverengi renktedir ve yüz tüyleri aşama aşama gelişir.

Üremesi

Kayalık uçurumlarda ürer. Kovuklara veya oyuklara ya da zaman zaman Humboldt Pengueninin eski yuvalarına, bir veya iki yumurta yapar. Yumurtalar yaklaşık bir ayda çatlar ve yavrular, yedi hafta sonra yuvayı terk eder.

Beslenmesi

Ağırlıklı olarak küçük balıklarla beslenir. Avını havada uçarken belirler ve sivri gagasıyla avını yakalamak üzere suya dalar. Kedi benzeri bir miyav sesi çıkararak öter.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Inca tern

İsli Orman Tavuğu (Dendragapus fuliginosus)

İsli Orman Tavuğu (Dendragapus fuliginosus), Kuzey Amerika'nın Pasifik kıyı kesimindeki ormanlarda yaşayan bir orman tavuğu türüdür. Esmer Orman Tavuğu (Dendragapus obscurus) ile yakın akrabadır ve bu iki tür önceden Mavi Orman Tavuğu adı altında, aynı tür olarak sınıflandırılıyordu.

Erişkinlerin uzun dik kuyruğu vardır ve kuyruk ucu açık gri renktedir. Erişkin erkekler ağırlıklı olarak koyu renktedir ve beyaz tüylerle çevrili sarı renkte boğaz hava keseleri vardır. Ayrıca erişkin erkeklerde üreme döneminde sarı renkte kaşlar oluşur. Erişkin dişilerse ebruli kahverengidir ve alt kısımlarında koyu kahverengi ve beyaz desenler vardır.

Üreme habitatı, Kuzey Amerika'nın batısında Alaska ve Yukon'un güneydoğusundan Kaliforniya'ya kadar dağlık bölgelerdeki kozalaklı ağaç ormanları ve karışık ormanlardır. Dağılımları, çeşitli kozalaklı ağaçlarla yakından ilişkilidir. Yuvasını, zeminde bir çalının veya ağaç kütüğünün altına gizleyerek kurar.

Yaşadığı bölgenin daimi kalıcısıdır ama kış aylarında tuhaf bir davranış olarak daha yüksek kesimlere yönlenmesiyle birlikte, daha yoğun ormanlık alanlara doğru yürüyerek veya kısa uçuşlar gerçekleştirerek hareket eder.

Normalde yerde, kış aylarında ise ağaçlar üzerinde beslenir. Kışın ağırlıklı olarak göknar ve Douglas göknarı yapraklarını, zaman zaman da ladin ve çam yapraklarını yer. Yazın ise diğer yeşil bitkileri (Pteridium, Salix), meyveleri (Gaultheria, Mahonia, Rubus, Vaccinium) ve böcekleri (özellikle karıncalar, kınkanatlılar ve çekirgeler) daha çok tüketir. Yavrular, yumurtadan çıktıkları ilk on gün boyunca tamamen böceklerle beslenmek durumundadır.

Erkek, kendi bölgesi dâhilinde derin ötüşler çıkarır ve dişileri cezbetmek için kısa uçuşlar gerçekleştirir. Dişi, çiftleşme sonrasında erkeğin bölgesini terk eder.

Habitat kaybı nedeniyle popülasyonunda azalmalar meydana gelmektedir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Sooty grouse

Beyaz Suratlı Saki (Pithecia pithecia)

Erkek

Beyaz Suratlı Saki (Pithecia pithecia), ayrıca Guyana Sakisi ve Altın Suratlı Saki adlarıyla da bilinen bir saki maymunu türüdür ve Brezilya, Fransız Guyanası, Guyana, Surinam ve Venezuela’da görülür. Orman örtüsünün alt kesimlerinde çoğunlukla meyvelerle beslenir ama sert kabuklu yemişleri, tohumları ve böcekleri de yer.

Önceden bu türün bir alt türü olarak değerlendirilen P. p. chrysocephala, 2014 yılında P. chrysocephala adıyla ayrı bir tür olarak sınıflandırılmıştır.

Üremesi

Esaret altında dişi Beyaz Suratlı Saki, yaklaşık 17 günlük âdet döngüleri geçirir ve hamilelik süreci 20 - 21 haftadır. Doğumu takiben anne, ortalama 23 hafta süren süt üretimi ve kısırlık dönemine girer.

Dişi ile erkek arasında renklenme açısından belirgin bir farklılık vardır. Dişiler, erkeklere göre daha kısa saçlara sahiptir; dişilerin kahverengimsi - gri kürkü ve burnunun ve ağzının köşeleri civarında beyaz ya da soluk kahverengi çizgileri vardır. Diğer taraftan erkekler, daha koyu bir kürke ve kırmızımsı - beyaz alna, yüze ve boğaza sahiptir.

Davranışı

Eşler çoğunlukla bir ömür boyu birlikte olur. Birbirlerine çok bağlıdırlar ve birbirlerini tımar ederek bu bağı güçlendirirler.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > White-faced saki

Kanyon Ağaç Kurbağası (Hyla arenicolor)

Kanyon Ağaç Kurbağası (Hyla arenicolor) başta New Mexico ve Arizona eyaletleri olmak üzere ABD’nin güneyindeki kayalık platolarda yaşayan bir ağaç kurbağası* türüdür ama dağılımı Utah, Teksas ve Kolorado’ya ve en güneyde Meksika’nın Michoacán, México, Guanajuato, Guerrero ve Oaxaca eyaletlerine kadar uzanır.

Görünüşü

5 ila 5,5 cm. uzunluğa ulaşır ve genel olarak, üzerindeki koyu desenlerle birlikte kahverengi, gri - kahverengi veya gri - yeşil renkte olur. Oldukça değişkenlik gösterebilir ama çoğunlukla, kamufle olmak amacıyla doğal habitatlarındaki toprak veya kaya rengiyle uyum içindedir. Kireç taşının bulunduğu yerde yaşayanlar daha açık renklerde ve hatta ağırlıklı olarak granit içeren bölgelerde yaşayanlar ise pembe renkte olur.

Davranışı

Çoğunlukla gececil ve etçildir. Genel olarak daimi bir su kaynağının yakınlarında, yarı kurak kayalık habitatlarda yaşar. Üreme, ilkbahar yağmurları sırasında gerçekleşir ve çiftler, suya 100 veya daha fazla yumurta bırakır. Yağmurun az yağdığı dönemlerde ise kaya oyuklarında saklanır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Canyon tree frog
Çevirmenın notu: * Bir ağaç kurbağası olmasına rağmen, kayalıklarda yaşayan bir türdür.

Mor Tepeli Turako (Tauraco porphyreolophus)

Mor Tepeli Turako (Tauraco porphyreolophus), Musophagidae familyasına mensup bir kuş türüdür. Svaziland Krallığı’nın Ulusal Kuşu’dur ve bu kuşun ve diğer turako türlerinin kırmızı uçuş tüyleri, Kraliyet Ailesi’nin tören kıyafetleri için önemlidir.

Görünüşü

Yeşil başının üzerinde mor renkli tacı, gözlerinin etrafında kırmızı halkası ve siyah bir gagası vardır. Sırtı ve göğsü yeşil ve kahverengidir. Vücudunun geri kalanı mor renktedir ve uçuş tüyleri kırmızıdır.

Habitatı

Nemli ağaçlık arazilerde ve her daim yeşil kalan ormanlarda yaşar. Ağırlıklı olarak meyve ile beslenir.

Dağılımı

Burundi, Kenya, Malavi, Mozambik, Ruanda, Güney Afrika, Svaziland, Tanzanya, Uganga, Zambiya ve Zimbabve’de dağılım gösterir. En güneyde, Güney Afrika’daki Mtamvuna Nehri civarında görülür.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Purple-crested turaco

Topuz Kuyruklu Pürtüklü Geko (Nephrurus amyae)

Topuz Kuyruklu Pürtüklü Geko (Nephrurus amyae), Nephrurus cinsindeki en büyük geko türüdür ve cinsindeki diğer türler gibi, Avustralya’ya özgüdür.

Etimolojisi

Tür adı amyae, Avustralyalı herpetolog Patrick J. Couper’in kız kardeşi Amy Couper’den ileri gelmektedir.

Görünüşü

Genel olarak kahverengi - kırmızımsı renge ve ucundaki topuzuyla birlikte kısa bir kuyruğa sahiptir.

Dağılımı ve Habitatı

Ağırlıklı olarak Avustralya’nın orta kesimlerinde görülür ve bu bölgelerdeki kayalık ovalarda yaşar. Gündüz saatlerinde kayaların altında veya diğer hayvanların terk edilmiş yuvalarında saklanır ve gece saatlerinde yem aramak için açık alanlara çıkar.

Beslenmesi

Böcekler, örümcekler ve akrepler, beslenmesinin temelini oluşturur ama fırsat bulduğunda diğer küçük gekoları da avlar.

Üremesi

Dişi, erkeğe göre daha iri yapılı olur. Çiftleşmek için erkek, dişinin sırtına yapışır; bir ay sonra dişi iki yumurta yapar ve yavrular yumurtadan iki üç ay sonra çıkar.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Nephrurus amyae