Döşeme Kapağı Örümcekleri

Döşeme Kapağı Örümcekleri (Ctenizoidea üst familyası ve Ctenizidae familyası), üzerinde toprak, bitki parçaları ve ipek ile oluşturduğu tapa benzeri döşeme kapağı bulunan çukurlar kazan, orta büyüklükteki ilkel örümceklerdir. Liphistiidae, Barychelidae ve Cyrtaucheniidae familyaları ve Idiopidae ve Nemesiidae familyalarından bazı türler gibi bazı benzer örümceklere de Döşeme Kapağı Örümcekleri adı verilir. Conothele cinsindeki bazı türlerse çukur kazmaz ama ağaç kabuğu yarıklarında kapaklı ipek kanallar oluştururlar.

Ekolojileri ve Davranışları

Kapalı iken döşeme kapağını görmek zordur çünkü bitki parçaları ve toprak, kapağın etkili şekilde kamufle olmasını sağlar. Döşeme kapağı bir kenarından ipekle “menteşelenmiştir”. Ağırlıklı olarak gececil olan örümcekler, bacaklarının ucundaki pençelerle kapağın altından tutarak, avın gelmesini bekler. Böcekler, diğer eklem bacaklılar veya küçük omurgalılar döşeme kapağının etrafında örümcek tarafından yerleştirilen iplere dokununca ve örümceğe yiyeceğin yakınlarda olduğu uyarısı gidince, av tespit edilir. Örümcek, titreşimler üzerinden avı belirler ve av yakına geldiğinde, avı yakalamak için çukurdan dışarı fırlar.

Aç bir bireyse, yarısı çukurun dışında kalacak şekilde avını bekleyecektir. Erkek Döşeme Kapağı Örümcekleri, yaklaşımları sırasında dişinin agresif tepkileriyle başa çıkabilmektedir ama bunun nasıl olduğu bilinmemektedir. Dişiler, özellikle yumurta keseleri varken, çukurlarından çok uzağa asla gitmezler. Bu süreçte dişi, avlarını yakalayıp yiyecek ve yavrularını beslemek üzere geri çıkartacaktır. Döşeme Kapağı Örümceklerinin başlıca düşmanlarından biri, çukurları arayan ve giriş bulmaya çalışan Pompilidae familyasından Örümcek Yaban Arılarıdır. Örümceği sokarlar ve yumurtalarını (çoğunlukla örümcek başına bir yumurta) örümceğin vücuduna yerleştirirler. Yumurta çatladığında larva, canlı canlı örümceği yiyip bitirir.

Diğer ilkel örümceklerin aksine Döşeme Kapağı Örümcekleri, keliserlerinin (ağız parçalarının ana kısmını oluşturan diş benzeri bir çift yapı) üzerinde rastellumlara sahiptir; dişlerinin üzerindeki bu “bıyıkları” andıran yapıları, çukur açma sırasında toprağı kazmak ve bir araya getirmek için kullanırlar. Pedipalplerini (ikinci çift eklemler) ve ilk bacaklarını da rahatsız edildiklerinde döşeme kapağını kapalı tutmak için kullanırlar.

Yaklaşık olarak 120 tane tanımlı Döşeme Kapağı Örümceği türü bulunmaktadır.

Neotropikal bölgelerde, Afrika’da ve Avustralya’da yaşayan, Ctenocerinae alt familyasına mensup Örümcek Yaban Arıları (Spider Wasps), Döşeme Kapağı Örümceklerini avlama konusunda uzmandır.

Habitatları

Birçok Döşeme Kapağı Örümceği çukurlarda yaşar. Çin, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Afrika ve Japonya gibi ılıman bölgelerde görülürler. Ağ örmezler ama habitatlarıyla uyumlu ipek menteşeli kapılar yaparlar. Tüm Döşeme Kapağı Örümcekleri kapak kullanmaz.

Cinsleri

Ctenizinae (alt familya) Thorell, 1887

* Baltocteniza  Eskov & Zonstein, 2000 — Tükenmiş

* Bothriocyrtum  Simon, 1891 — ABD, Meksika ve Tayvan

* Cteniza  Latreille, 1829 — Avrupa ve Orta Asya

* Cyclocosmia  Ausserer, 1871 — ABD'den Guatemala'ya kadar ve Tayland ve Çin

* Cyrtocarenum  Ausserer, 1871 — Yunanistan ve Türkiye

* Electrocteniza  Eskov & Zonstein, 2000 — Tükenmiş

* Latouchia  Pocock, 1901 — Asya

* Stasimopus  Simon, 1892 — Güney Afrika

Pachylomerinae (alt familya) Simon, 1889

* Conothele  Thorell, 1878 — Avustralya

* Hebestatis  Simon, 1903 — Kosta Rika ve ABD

* Ummidia  Thorell, 1875 — Amerika, Akdeniz, Japonya ve Tayvan

Cyclocosmia Cinsi

Bu cinsteki Döşeme Kapağı Örümceklerinin karınları, beklenmedik şekilde kesik yapılıdır ve bir kaburga ve kanal sistemiyle güçlendirilmiş sert bir disk ile sonlanmaktadır. Bu diski, tehdit edildiklerinde, 7 ila 15 cm. derinliğindeki dikey çukurlarının girişini kapatmak için kullanırlar; bu davranış, fragmosis (phragmosis) olarak bilinir. Diskin kenarları çevresinde güçlü dikenler yer alır. Açtıkları çukurun sadece taban kısmı ipekle örülü olur.

Bu cinsteki türler; karın disklerindeki desenlerle, tüy sayılarıyla ve sperm keselerinin biçimleriyle birbirlerinden ayırt edilir.

Cyclocosmia Cinsindeki Türler

* Cyclocosmia lannaensis  Schwendinger, 2005 — Çin ve Tayland

* Cyclocosmia latusicosta  Zhu, Zhang & Zhang, 2006 — Çin

* Cyclocosmia loricata  C. L. Koch, 1842 — Meksika ve Guatemala

* Cyclocosmia ricketti  Pocock, 1901 — Çin

* Cyclocosmia siamensis  Schwendinger, 2005 — Tayland

* Cyclocosmia torreya  Gertsch & Platnick, 1975 — ABD

* Cyclocosmia truncata  Hentz, 1841 — ABD

Çevirmen: Anıl Altın

Kaynak: Wikipedia > Trapdoor spider