Namaqua Bukalemunu (Chamaeleo namaquensis)

Namaqua Bukalemunu (Chamaeleo namaquensis), Angola’nın güneyi, Namibya ve Güney Afrika’daki batı çöl bölgelerinde görülen, yerde yaşayan bir bukalemun türüdür.

Görünüşü

Afrika’nın güneyindeki en büyük bukalemun türlerinden biridir ve 25 cm. uzunluğa ulaşır. Kuyruğu, vücuduna ve ağaçta yaşayan bukalemun türlerinin kuyruklarına göre çok daha kısadır. Bu, ağırlıklı olarak yerde yaşaması sonucu olan bir adaptasyondur. Sırtında büyük dikenler ve kafasının arkasında belirgin bir çıkıntısı vardır ama cinsindeki diğer türlerde bulunan boyun kanatçıklarına sahip değildir. Renk değiştirme becerisine rağmen, çoğunlukla gri veya kahverengi tonlarında olur ve yan kısımlarında açık renk desenler, sırt yükseltisinin altında koyu renk lekeler ve boynunda sarı ya da kırmızı çizgiler bulunur.

Dağılımı

Afrika’nın güneyinin batı kısımları boyunca görülür ve özellikle Namibya Çölü’nde yaygındır. En güneyde Güney Afrika’da Batı Kap’taki Sutherland’de ve en kuzeyde Angola’nın güneyinde kayıt altına alınmıştır. Dağılımı, en doğuda Namibya’nın doğusunda biter.

Doğal dağılımı içerisinde kum çölleri ve çakıllı ovalar gibi kurak ve yarı kurak alanlarda yaşar. Karasal bir türdür ve çoğunlukla yerde yürürken görülür.

Hayatta Kalma Teknikleri

Çöl şartlarıyla başa çıkmak için birkaç adaptasyon geliştirmiştir: Suyu muhafaza etmek için burun bezlerinden tuz atar ve termoregülasyona (ısıldüzenleme) yardımcı olmak için çukur kazar. Ayrıca sıcaklığı kontrol edebilmek için renk değiştirme özelliğini de kullanır; serin sabahlarda ısıyı daha etkili şekilde soğurmak için siyah renge, gündüz boyunca ışığı yansıtmak içinse açık gri renge bürünür.

Diğer Hayvanlarla İlişkileri

Avladığı Hayvanlar

Tehdit edildiğinde sergilediği davranış biçimi

Chamaeleo cinsindeki ağaçta yaşayan bukalemunların aksine, kuyruğunun kavrama özelliği yoktur ama farklı şekilde de olsa aynı yöntemle avlanır: Avına sinsice yaklaşır ve uzun dilini kullanarak onu yakalar. Hem kumluk hem kayalık alanlarda avladığı böceklerle (özellikle kınkanatlılar ve çekirgeler), kertenkelelerle, kendi türünden yavru bukalemunlarla, küçük yılanlarla ve hatta akreplerle beslenir.

Kendisini Avlayan Hayvanlar

Kendisi de çakallar, şahinler ve kartallara av olur. Diğer bukalemun türlerine benzer şekilde, insanların yaşadığı bölgelerin yakınlarına gelir ve evcil kediler ve köpekler gibi diğer hayvanlar tarafından da avlanır.

Üremesi

Erişkin dişiler, her defasında sayısı yirmiyi bulacak şekilde, yılda üç defa yumurta bırakır ve bunları kuma gömer. Bu yumurtalar yaklaşık yüz gün içerisinde çatlar ve yavru bukalemunlar, aşağı yukarı altı aylık olduklarında üreyebilecek hale gelir.

Korunması

Namaqua Bukalemunu, IUCN Kırmızı Listesinde 'Asgari Endişe' kategorisinde ve CITES'in (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) II. kategorisinde yer almaktadır.

2012 yılında Mad Max: Fury Road filminin çekimlerinde Dorob Ulusal Parkı ve Namib-Naukluft Ulusal Parkı’nda, bu türün habitatına ciddi derecede zarar verilmiştir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Namaqua chameleon